Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο:
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Δρ Μαρία Ηρακλέους
22402387
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Δρ Έφη Παπαριστοδήμου
22402345
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Μαρία Πιτζιολή
22402378
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Χριστίνα Σταύρου
22402377
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας διοργάνωσε διαδικτυακή Ημερίδα με θέμα «Επαγγελματική Μάθηση Εκπαιδευτικών: Άξονες αποτελεσματικότητας και δικτύωση μεταξύ σχολείων». Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 3 Ιουνίου 2021, από τις 8:30 μέχρι τις 13:15, και απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων. Η Ημερίδα εστίασε στο ζήτημα των αξόνων αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων επαγγελματικής μάθησης και της επιτυχούς δικτύωσης των σχολικών μονάδων, ως μέσου αλλαγής της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, με σκοπό την ενθάρρυνση της συνεχιζόμενης επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών.
Οι εργασίες της ολομέλειας της Ημερίδας βιντεοσκοπήθηκαν. Τα βιντεοσκοπημένα αρχεία είναι διαθέσιμα πιο κάτω:
Το Πρόγραμμα της Ημερίδας περιλάμβανε σύντομο καλωσόρισμα, από τη Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, δρα Αθηνά Μιχαηλίδου, η οποία ανέφερε ότι η Ημερίδα θα ήταν η αφορμή για μελλοντική δικτύωση μεταξύ των σχολείων. Χαιρετισμό στην Ημερίδα απηύθυνε ο Έντιμος Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας κ. Πρόδρομος Προδρόμου, ο οποίος εστίασε στην επαγγελματική μάθηση των εκπαιδευτικών, που αποτελεί μία από τις βασικές πολιτικές του Υπουργείου για τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Μπορείτε να παρακολουθήσετε το καλωσόρισμα και τον χαιρετισμό στο αρχείο βιντεοσκόπησης των εργασιών της Ολομέλειας (Μέρος Α΄, Λεπτά: 01:19 μέχρι 13:24)
Η Ημερίδα συνεχίστηκε με εισήγηση από την κ. Σοφία Αυγητίδου, Καθηγήτρια στη Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας με θέμα «Μια κριτική ανάγνωση της πολιτικής για την επαγγελματική μάθηση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο – Η οπτική εκτός». Μπορείτε να παρακολουθήσετε την παρουσίαση της κ. Αυγητίδου στο αρχείο βιντεοσκόπησης των εργασιών της Ολομέλειας (Μέρος Α΄, Λεπτά: 13:30 μέχρι 38:38). Η παρουσίαση της κ. Αυγητίδου είναι διαθέσιμη πιο κάτω:
Ακολούθησε εισήγηση της δρος Παυλίνας Χατζηθεοδούλου-Λοϊζίδου, Προϊστάμενης του Τομέα Επιμόρφωσης στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου με θέμα «Επαγγελματική Μάθηση Εκπαιδευτικών: Άξονες αποτελεσματικότητας και δικτύωση μεταξύ σχολείων – Η οπτική εκτός». Μπορείτε να παρακολουθήσετε την παρουσίαση της κ. Χατζηθεοδούλου-Λοϊζίδου στο αρχείο βιντεοσκόπησης των εργασιών της Ολομέλειας (Λεπτά: 38:48 μέχρι 57:50). Η παρουσίαση της κ. Χατζηθεοδούλου-Λοϊζίδου είναι διαθέσιμη πιο κάτω:
Στη συνέχεια διεξήχθη συζήτηση, στην οποία οι εισηγήτριες απάντησαν σε ερωτήματα εκπαιδευτικών.
Ακολούθως, λειτούργησαν παράλληλα Εργαστήρια σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος των Εργαστηρίων αφορούσε στους άξονες αποτελεσματικότητας των Προγραμμάτων Επαγγελματικής Μάθησης, ενώ το δεύτερο μέρος των Εργαστηρίων αφορούσε στη δικτύωση και τη συνεργασία μεταξύ των σχολείων. Πιο κάτω παρουσιάζονται τα κύρια πορίσματα κάθε Εργαστηρίου. Η παρουσίαση των πορισμάτων που έγινε στην Ημερίδα είναι διαθέσιμη για προβολή στο βιντεοσκοπημένο αρχείο των εργασιών της Ολομέλειας (Μέρος Β΄). Η Ημερίδα ολοκληρώθηκε με καταληκτικά σχόλια από τις κυρίες Αυγητίδου και Χατζηθεοδούλου-Λοϊζίδου (Χρόνος: 1:16:54-1:24:34).
Εργαστήρια για Άξονες Αποτελεσματικότητας των Προγραμμάτων Επαγγελματικής Μάθησης
|
||
Τα εργαστήρια εστίασαν στην ψυχοσυναισθηματική ενδυνάμωση εκπαιδευτικών και μαθητών/μαθητριών, εν καιρώ πανδημίας. Οι δύο βασικοί άξονες των εργαστηρίων αφορούσαν αφ΄ ενός μεν μια πρώτη διερεύνηση των συνεπειών της πανδημίας στον ψυχισμό, την συμπεριφορά και την ψυχοκοινωνική προσαρμογή τόσο των παιδιών όσο και των εκπαιδευτικών και αφ΄ ετέρου μια προσπάθεια προβληματισμού και συζήτησης πάνω σε πιθανούς τρόπους που χρησιμοποιήθηκαν ώστε να βελτιωθεί το Well-being όλων. Λέξεις-κλειδιά ήταν η ψυχοσυναισθηματική ενδυνάμωση, η ψυχική ευημερία, η ψυχική ανθεκτικότητα, οι καλές πρακτικές και δράσεις ατομικά, συλλογικά στα πλαίσια της σχολικής κοινότητας και μέσα σε κάποιο πρόγραμμα στήριξης Επαγγελματικής Μάθησης.
Τα βασικά ερωτήματα αφορούσαν: (α) τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας όπως τις βίωσαν αλλά και τις εντοπίζουν στους/στις μαθητές/μαθήτριές τους οι εκπαιδευτικοί, (β) τον ορισμό της ψυχικής ευημερίας και ανθεκτικότητας, (γ) τα χαρακτηριστικά του ευάλωτου στα παιδιά όπως και τα χαρακτηριστικά των πιο ευπροσάρμοστων παιδιών, (δ) θετικές δράσεις σε ατομικό και σχολικό επίπεδο ή μέσα από τη στήριξη σε κάποιο πρόγραμμα ΕΜ, και τέλος (ε) τα «κέρδη» της συζήτησης και του μοιράσματος/καλές πρακτικές και αποτελεσματικές εισηγήσεις. Συμπερασματικά, τα εργαστήρια κατέληξαν στο ότι παρά το γεγονός ότι οι αρνητικές επιδράσεις αυτής της πολύ δύσκολης για όλους περιόδου ήταν και εμφανείς και έντονες (π.χ. μοναξιά, θλίψη, άγχος, απομόνωση, ανασφάλεια, κ.λπ.) τόσο για τους/τις εκπαιδευτικούς όσο και για τους/τις μαθητές/μαθήτριες, έγινε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια αντιμετώπισής τους μέσα από την αλληλοϋποστήριξη, τη συνεργασία, την ανάληψη πρωτοβουλιών, την αλληλεγγύη. Οι εκπαιδευτικοί πρότειναν τρόπους που εφάρμοσαν και μοιράστηκαν καλές πρακτικές που στόχευαν στην ψυχική ενδυνάμωση και ευημερία, που είτε ατομικά, είτε σε ομάδα, είτε σε κάποιο δίκτυο στο πλαίσιο του προγράμματος Επαγγελματικής Μάθησης εφαρμόστηκαν προς απάμβλυνση των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας στους/στις ίδιους/ίδιες, στο έργο τους και στα παιδιά.
|
|
||
Ο άξονας αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων επαγγελματικής μάθησης του Εργαστηρίου ήταν το συγκείμενο του σχολείου, η ανάγκη για ευελιξία και ο ρόλος του αναστοχασμού σε αυτή τη διαδικασία. Μια κοινή παραδοχή ήταν ότι για να πετύχει, όχι μόνο ένα πρόγραμμα επαγγελματικής μάθησης, αλλά οποιαδήποτε δράση σε ένα σχολείο, βασική προϋπόθεση είναι η καλή γνώση του συγκείμενου του σχολείου, των ιδιαίτερων συνθηκών δηλαδή, που επικρατούν σε ένα σχολείο σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, είναι ο τρόπος διοίκησης, η κουλτούρα μάθησης, το κλίμα του σχολείου, και τόσα άλλα, τα οποία, σε συνδυασμό με συνεχή αναστοχασμό μπορούν να οδηγήσουν σε προσαρμογή ή πολλές προσαρμογές. Σε αυτή τη βάση έγινε η συζήτηση αρχικά για το πώς αποκτάται η καλή γνώση του συγκείμενου του σχολείου. Συμφωνήσαμε ότι είναι σημαντικό να ακολουθηθεί μια διαδικασία από κάτω προς τα πάνω με διάγνωση αναγκών όλων των σημαντικών Άλλων που συναποτελούν το σχολείο, πρώτα των εκπαιδευτικών και των μαθητών και αναλόγως του θέματος και των γονέων των μαθητών/μαθητριών του σχολείου. Στη συνέχεια, έγινε αναφορά στους παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην αλλαγή του συγκείμενου του σχολείου που σαφώς δεν είναι κάτι στατικό. Μπορεί να είναι αλλαγές στο προσωπικό ή στη διεύθυνση του σχολείου, στον σύνδεσμο γονέων, οι οδηγίες του ΥΠΠΑΝ, μπορεί να είναι η συσσώρευση μαθητών και μαθητριών με προβληματική συμπεριφορά σε ένα τμήμα, μια απώλεια ή μια πανδημία. Το κυριότερο μέρος της συζήτησης εστιάστηκε στις περιπτώσεις σχολείων που συμμετέχουν σε πρόγραμμα επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών τους. Τονίστηκε ότι η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα είναι σύμφυτες με το σκεπτικό του προγράμματος και ότι ήδη από τη διαδικασία της διάγνωσης αναγκών και της νοηματοδότησης του ζητήματος που απασχολεί το σχολείο, οι εκπαιδευτικοί μπαίνουν σε μια διαδικασία αναστοχασμού και μετακίνησης από τις αρχικές τους θέσεις. Αυτό μπορεί να συνεχιστεί σε όλη την πορεία, αφού παράγοντες όπως η διαδικασία του μοιράσματος, της ευθύνης, της εργασίας, του εκπαιδευτικού υλικού, οι αλλαγές που μπορεί να προκύψουν όταν ιδωθούν οι οπτικές των άλλων, η αλληλεπίδραση των ρόλων, οι επίδραση μιας επιμορφωτικής συνάντησης, όλα αυτά, οδηγούν το σχολείο σε συλλογικές αποφάσεις, προκειμένου η βελτίωση να γίνει ορατή. Τέλος, συζητήθηκαν οι ιδέες που οι συνάδελφοι θα υιοθετούσαν στο σχολείο τους. Οι κυριότερες από αυτές είναι η σημαντικότητα της επικοινωνίας στο σχολείο, η διάθεση για αλλαγή, αλλά και ο σχεδιασμός της ανά περίσταση, η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού του σχολείου που γνωρίζει όσο κανείς άλλος το συγκείμενο, η αξιοποίηση ευκαιριών όπως το πρόγραμμα της υποστήριξης της επαγγελματικής μάθησης κ.ά.
|
|
||
Το εργαστήριο εστίασε σε θέματα δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης στην εκπαίδευση, τόσο στο επίπεδο διαδικασιών του Προγράμματος Επαγγελματικής Μάθησης όσο και σε επίπεδο ρόλου και δράσης του σχολείου για καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων και του ρατσισμού.
Αρχικά οι συμμετέχοντες/συμμετέχουσες απάντησαν μέσω του mentimeter στο ερώτημα «Τι σημαίνει για εσάς δημοκρατία στην εκπαίδευση;» και στη συνέχεια τέθηκε το πλαίσιο του εργαστηρίου εν μέσω των πρόσφατων εξελίξεων ανά το παγκόσμιο και συγκεκριμένα σε σχέση με τις οξυμένες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες λόγω της πανδημίας και της έξαρσης ρατσιστικών περιστατικών αλλά και των αγώνων για κοινωνική δικαιοσύνη. Στη συνέχεια, ακολούθησε συζήτηση με τη χρήση του Jamboard στη βάση των ερωτημάτων: Πώς τέθηκαν οι στόχοι (ατομικοί / συλλογικοί) της επαγγελματικής σας μάθησης; Πώς διασφαλίστηκε η ισορροπία ανάμεσα στις ατομικές και συλλογικές ανάγκες; Πώς προωθείται η συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών του σχολείου σας; Πώς ατομικά και συλλογικά στοχαστήκαμε για τις ανάγκες και τις δυνατότητες να δράσουμε; Πώς το σχολικό πλαίσιο, τα δίκτυα σχολείων ή άλλες δομές και πρόσωπα στήριξαν τις ατομικές ανάγκες και δυνατότητες για κάθε εκπαιδευτικό; Πώς έχει επηρεαστεί η δουλειά που γίνεται στην επαγγελματική μάθηση από τις οξυμένες κοινωνικές ανισότητες λόγω της πανδημίας; Κλείνοντας το εργαστήριο, έγινε αναφορά στο Πλαίσιο Δεξιοτήτων για Κουλτούρα Δημοκρατίας και Διαπολιτισμικού Διαλόγου του Συμβουλίου της Ευρώπης, που μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για τη δημοκρατική πολιτότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
|
|
||
Το εργαστήριο ασχολήθηκε με τις ανάγκες των εκπαιδευτικών εντός της σχολικής μονάδας, τον τρόπο με τον οποίο αυτές διαγιγνώσκονται και τον τρόπο με τον οποίο ιεραρχούνται. Επίσης, στο πλαίσιο του εργαστηρίου δόθηκαν κάποιες προτάσεις που αφορούν στην ανταπόκριση στις ανάγκες αυτές αξιοποιώντας το σχολικό πλαίσιο, τις δομές του ΥΠΠΑΝ, του ΠΙ κ.λπ. και τις δυνατότητες που παρέχονται από την τεχνολογία.
Εντοπίστηκαν, σε επίπεδο ολομέλειας, ανάγκες ψυχοπαιδαγωγικής φύσεως (π.χ. συναισθηματικές ανάγκες, πειθαρχία), ανάγκες σε πλαίσιο διδακτικού αντικειμένου και ανάγκες ομάδων π.χ. ομάδες αδελφών τμημάτων. Στη συνέχεια προσδιορίστηκαν οι τρόποι με τους οποίους είναι δυνατόν οι ανάγκες αυτές να διαγνωστούν: πρόκειται για την παρατήρηση και την αξιολόγησή τους από την ομάδα ΕΜ του Σχολείου, τη συνέντευξη, το ερωτηματολόγιο και την επακόλουθη ανάλυση και συζήτηση σε πλαίσιο παιδαγωγικής συνεδρίας. Τέλος, ορίστηκαν οι μέθοδοι με τις οποίες είναι δυνατόν να ιεραρχηθούν οι ανάγκες και αυτές είναι η ποσοτική και ποιοτική αποτίμηση των απαντήσεων, η νοηματοδότηση, και η διασταύρωση με άλλους εμπλεκόμενους φορείς π.χ. τους μαθητές και τις μαθήτριες, τη Διεύθυνση και τους γονείς. Συζητήθηκε η πιθανότητα ύπαρξης πολλαπλών ζητημάτων στη σχολική μονάδα και διευκρινίστηκε η ανάγκη της διάκρισης ενός ζητήματος μέσω των ιδιαίτερων συνθηκών κάθε περίπτωσης. Στη συνέχεια προτάθηκαν τρόποι ανταπόκρισης στις ανάγκες αυτές αξιοποιώντας κατ΄αρχάς το σχολικό πλαίσιο. Στο σχολικό πλαίσιο, λοιπόν, είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί ο θεσμός του Υπεύθυνου Τμήματος, του καθηγητή/της καθηγήτριας ΣΕΑ, τα ιδιαίτερα προσόντα και ικανότητες των εκπαιδευτικών και τα κονδύλια του Σχολείου, ο/η Παιδαγωγικός Σύμβουλος, ο συντονιστής/η συντονίστρια ΕΜ. Τέθηκε επίσης το θέμα της ενίσχυσης των υποδομών και η αναβάθμιση/αγορά Η.Υ. Στο επίπεδο αξιοποίησης των δυνατοτήτων που παρέχονται από το ΥΠΠΑΝ και το ΠΙ, συζητήθηκαν η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχονται από το Πρόγραμμα ΕΜ, η ευκολότερη πρόσβαση σε σεμινάρια και επιμορφώσεις για τα σχολεία που υποστηρίζονται στο Πρόγραμμα αυτό, η συμμετοχή σε δίκτυα στο πλαίσιο δομών όπως το ΠΑΒΙΣ και η ΥΕΨ, η αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων κ.ά. Τέλος, στο επίπεδο αξιοποίησης των δυνατοτήτων που παρέχονται από την Τεχνολογία, αναφέρθηκαν οι διάφορες πλατφόρμες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης π.χ. Teams, Moodle, τα διάφορα εφαρμογίδια, οι εφαρμογές που δίνουν τη δυνατότητα επικοινωνίας με τους μαθητές και τις μαθήτριες σε εξωδιδακτικό χρόνο π.χ. viber, messager κ.λπ., και οι πλατφόρμες ηλεκτρονικής διοίκησης.
|
|
||
Το εργαστήριο ασχολήθηκε με τα στοιχεία της δυναμικής ταυτότητας του εκπαιδευτικού ως άξονα αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων επαγγελματικής μάθησης.
Αρχικά, εκπαιδευτικοί εντόπισαν τα πολυάριθμα αλλά και ετερόκλητα στοιχεία που καθορίζουν την ταυτότητα τους. Ως κυρίαρχα στοιχεία, επικράτησαν οι εμπειρίες, τόσο όσον αφορά στην παιδαγωγική τους κατάρτιση, τη φιλοσοφία και τα πρότυπά τους όσο και τα στοιχεία του επαγγελματισμού, με όλα όσα ο όρος περικλείει, και της ευελιξίας, εξίσου. Σε όλες τους τις επισημάνσεις, η ικανότητα συλλογικής θεώρησης αλλά και λειτουργίας στην κοινότητα μάθησης του σχολείου, αναδείχθηκε ως καθοριστικό χαρακτηριστικό ώστε να ανταποκρίνονται στις καθημερινές προκλήσεις τους. Στη συνέχεια, κατονόμασαν τους νέους και πολυδιάστατους ρόλους τους οποίους κλήθηκαν να επιτελέσουν τους τελευταίους μήνες (καθοδηγητές, δημιουργοί, ενορχηστρωτές, επιμορφωτές, υποστηρικτές, ερευνητές κ.ά.) τόσο στη σχέση τους με τους/τις μαθητές/μαθήτριες όσο και με τους/τις γονείς και τους/τις συναδέλφους. Η αναγκαιότητα να ενεργήσουν σε άλλο ρόλο προέκυψε με την πανδημία, απροειδοποίητα, ενώ η ανταπόκριση σε αυτή την πρόκληση ήταν επιτακτική και άμεση. Εντούτοις, διαπίστωσαν και επισήμαναν ότι η ικανότητα λήψης αποφάσεων, πρωτοβουλιών, και παροχής λύσεων στα συνεχώς αναφυόμενα προβλήματα είναι αναγκαία δεξιότητα στη σχολική καθημερινότητα, η οποία, εκ φύσεως, αλλάζει συνεχώς και στην οποία καλούνται οι εκπαιδευτικοί να προσαρμοστούν ανά πάσα στιγμή. Τα χαρακτηριστικά της ταυτότητας του εκπαιδευτικού που στάθηκαν καταλυτικά στην επιτυχή ανταπόκριση στους νέους αυτούς ρόλους, εντοπίστηκαν στον επαγγελματισμό, τη δημιουργικότητα αλλά κυρίως στην ενεργό συμμετοχή τους στην κοινότητα του σχολείου (επικοινωνία, αλληλεπίδραση, συνεργασία), με τα πολλά συν (+) που αυτή προϋποθέτει.
|
|
||
Το εργαστήριο εστίασε στον αναστοχασμό ως διαδικασία για αναδόμηση και βελτίωση της επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών. Οι δύο βασικοί άξονες αφορούσαν: α) στις αναστοχαστικές δράσεις που έγιναν στο πλαίσιο της επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών καθώς επίσης στα αναστοχαστικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν και β) στον συλλογικό αναστοχασμό και τη λειτουργία του. Τα βασικά ερωτήματα ήταν: (α) τι εννοούμε όταν λέμε αναστοχασμός; (β) ποιες δράσεις της επαγγελματικής μάθησης ενισχύουν τον αναστοχασμό; (γ) ποια αναστοχαστικά εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν; και (δ) ποιες οι επόμενες ενέργειες μετά από μια αναστοχαστική δράση;
Οι εκπαιδευτικοί συσχέτισαν τον αναστοχασμό με τις έννοιες της αυτοβελτίωσης, της αυτοαξιολόγησης και της ενδυνάμωσης, όπως προκύπτει μέσα από ανταλλαγή καλών πρακτικών όπως αλληλοπαρακολουθήσεις διδασκαλιών, βιωματικά εργαστήρια, συνεδρίες προσωπικού. Στη συνέχεια, παρουσίασαν αναστοχαστικά εργαλεία, τα οποία αξιοποίησαν και μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους, αξιολογώντας τη χρησιμότητά τους. Το εργαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αναστοχαστικές δράσεις έχουν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην αλλαγή κουλτούρας όσον αφορά τη δημιουργία κοινότητας μάθησης, υπογραμμίζοντας τη σημαντικότητα της συνεχούς μετακίνησης από τον ατομικό στο συλλογικό αναστοχασμό και αντίστροφα. Λέξεις-κλειδιά: αναστοχασμός, αυτοβελτίωση, κουλτούρα, αναδόμηση, συλλογικός αναστοχασμός
|
|
||
Το εργαστήριο εστίασε στο τι σημαίνει «επαγγελματική κοινότητα μάθησης» και οι συμμετέχοντες/συμμετέχουσες περιέγραψαν τις κοινότητες μάθησης ως ομάδες εκπαιδευτικών που έχουν κοινό όραμα και κοινό στόχο, που χαρακτηρίζονται από συνεργασία, αλληλεπίδραση και αλληλοστήριξη σε κλίμα εμπιστοσύνης. Τα μέλη των κοινοτήτων μάθησης μοιράζονται ιδέες, πειραματίζονται και διερευνούν τον τρόπο λειτουργίας τους μέσα στο σχολείο για την ανάπτυξη και τη μάθηση εκπαιδευτικών και παιδιών, συνεργάζονται για να κάνουν δράσεις για τον κοινό στόχο, αναστοχάζονται και αναλύουν κριτικά τις δράσεις τους. Από την εργασία σε υποομάδες προέκυψαν απαντήσεις ως εξής:
Συμπερασματικά, το εργαστήριο κατέληξε στο ότι οι κοινότητες μάθησης προσφέρουν βελτιωμένα μαθησιακά αποτελέσματα, εμπειρίες διεύρυνσης των διδακτικών προσεγγίσεων και του ορίζοντα μάθησης εκπαιδευτικών και μαθητών/μαθητριών μέσα από την αλληλεπίδραση και την αυτονομία δράσης. Τονίστηκε η συνεισφορά των κοινοτήτων μάθησης στην ικανοποίηση αναγκών των εκπαιδευτικών μέσω των θετικών συναισθημάτων που προκύπτουν, της αλληλοϋποστήριξης και της εξόδου από την απομόνωση.
|
Εργαστήρια για τα Δίκτυα μεταξύ σχολείων
|
||
Τα εργαστήρια εστίασαν στην ψυχοσυναισθηματική ενδυνάμωση εκπαιδευτικών και μαθητών/μαθητριών, εν καιρώ πανδημίας. Οι δύο βασικοί άξονες των εργαστηρίων αφορούσαν αφ΄ ενός μεν μια πρώτη διερεύνηση των συνεπειών της πανδημίας στον ψυχισμό, την συμπεριφορά και την ψυχοκοινωνική προσαρμογή τόσο των παιδιών όσο και των εκπαιδευτικών και αφ΄ ετέρου μια προσπάθεια προβληματισμού και συζήτησης πάνω σε πιθανούς τρόπους που χρησιμοποιήθηκαν ώστε να βελτιωθεί το Well-being όλων. Λέξεις-κλειδιά ήταν η ψυχοσυναισθηματική ενδυνάμωση, η ψυχική ευημερία, η ψυχική ανθεκτικότητα, οι καλές πρακτικές και δράσεις ατομικά, συλλογικά στα πλαίσια της σχολικής κοινότητας και μέσα σε κάποιο πρόγραμμα στήριξης Επαγγελματικής Μάθησης.
Τα βασικά ερωτήματα αφορούσαν: (α) τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας όπως τις βίωσαν αλλά και τις εντοπίζουν στους/στις μαθητές/μαθήτριές τους οι εκπαιδευτικοί, (β) τον ορισμό της ψυχικής ευημερίας και ανθεκτικότητας, (γ) τα χαρακτηριστικά του ευάλωτου στα παιδιά όπως και τα χαρακτηριστικά των πιο ευπροσάρμοστων παιδιών, (δ) θετικές δράσεις σε ατομικό και σχολικό επίπεδο ή μέσα από την στήριξη σε κάποιο πρόγραμμα ΕΜ, και τέλος (ε) τα «κέρδη» της συζήτησης και του μοιράσματος/καλές πρακτικές και αποτελεσματικές εισηγήσεις. Συμπερασματικά, τα εργαστήρια κατέληξαν στο ότι παρά το γεγονός ότι οι αρνητικές επιδράσεις αυτής της πολύ δύσκολης για όλους περιόδου ήταν και εμφανείς και έντονες (π.χ. μοναξιά, θλίψη, άγχος, απομόνωση, ανασφάλεια, κ.λπ.) τόσο για τους/τις εκπαιδευτικούς όσο και για τους/τις μαθητές/μαθήτριες, έγινε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια αντιμετώπισής τους μέσα από την αλληλοϋποστήριξη, τη συνεργασία, την ανάληψη πρωτοβουλιών, την αλληλεγγύη. Οι εκπαιδευτικοί πρότειναν τρόπους που εφάρμοσαν και μοιράστηκαν καλές πρακτικές που στόχευαν στην ψυχική ενδυνάμωση και ευημερία, που είτε ατομικά, είτε σε ομάδα, είτε σε κάποιο δίκτυο στο πλαίσιο του προγράμματος Επαγγελματικής Μάθησης εφαρμόστηκαν προς απάμβλυνση των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας στους/στις ίδιους/ίδιες, στο έργο τους και στα παιδιά.
|
|
||
Ο άξονας αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων επαγγελματικής μάθησης του Εργαστηρίου εστίασε στις Τεχνικές Εκπαίδευσης Ενηλίκων και οι συμμετέχοντες/συμμετέχουσες περιέγραψαν πως το πρόγραμμα επαγγελματικής μάθησης έδωσε τη δυνατότητα στο προσωπικό του σχολείου να μετακινηθεί από το ατομικό μοντέλο επαγγελματικής δράσης στο συλλογικό, αφού οι εκπαιδευτικοί μοιράζονται κοινούς στόχους, οι οποίοι αφορούν αλλαγές που οι εκπαιδευτικοί επιθυμούν να επιφέρουν στο σχολείο και στις τάξεις τους, επιτρέποντάς τους εντέλει να κινηθούν προς τη δημιουργία και δράση μιας επαγγελματικής κοινότητας μάθησης, που χαρακτηρίζονται από συνεργασία, αλληλεπίδραση και αλληλοστήριξη σε κλίμα εμπιστοσύνης.
Το κυριότερο μέρος της συζήτησης εστιάστηκε στις περιπτώσεις σχολείων που συμμετέχουν σε πρόγραμμα επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών τους. Στο πλαίσιο του προγράμματος υποστήριξης της επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών, στο οποίο συμμετέχουν για δεύτερη σχολική χρονιά το Εσπερινό Γυμνάσιο και Λύκειο Λεμεσού και το Εσπερινό Γυμνάσιο και Λύκειο Λευκωσίας με θέμα τις Τεχνικές Εκπαίδευσης Ενηλίκων πραγματοποιήθηκαν: από κοινού Σχεδιασμός Μαθήματος μεταξύ των συνάδελφων των δυο σχολείων: (στα Φιλολογικά, στα Μαθηματικά, στην Πληροφορική). Προηγήθηκαν διαδικτυακές συναντήσεις μεταξύ του Υποστηρικτή και των εκπαιδευτικών των δύο σχολείων και εστίασαν στις Τεχνικές Εκπαίδευσης Ενηλίκων όπως είναι η εισήγηση, οι ομάδες εργασίας, η μελέτη περίπτωσης, η υπόδυση ρόλων, οι ερωτήσεις – απαντήσεις και συζήτηση, ο καταιγισμός ιδεών, πρακτική άσκηση). Οι συγκεκριμένες τεχνικές ήταν προϊόν μάθησης των εκπαιδευτικών σε κοινές επιμορφώσεις των δυο σχολείων που είχαν προηγηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος της επαγγελματικής μάθησης. Αφού υλοποίησαν τα μαθήματά τους, συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο μέσω Google Forms. Επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα θετικό στοιχείο, που έμαθαν οι συνάδελφοι από τα σεμινάρια που έτυχαν και το εφάρμοσαν στη διδασκαλία τους: Οι τεχνικές αυτές ενεργοποιούν σε σημαντικό βαθμό τη συμμετοχή των μαθητών/μαθητριών στη διαδικασία της μάθησης. Χρησιμοποιήθηκαν οι πιο πάνω τεχνικές αποφεύγοντας την κλασσική δασκαλοκεντρική μάθηση με απώτερο σκοπό την άμεση εμπλοκή των μαθητών και των μαθητριών. Τέλος, συζητήθηκαν οι ιδέες που οι συνάδελφοι θα υιοθετούσαν στο σχολείο τους, για τη λειτουργία της δικτύωσης. Η ανταλλαγή απόψεων και εμπειρίας, η συνεργασία, οι κοινοί σχεδιασμοί, οι συνδιδασκαλίες και οι αλληλοπαρακολουθήσεις μαθημάτων, καθώς και ο αναστοχασμός σε σχέση με τους κοινούς στόχους, την πορεία του προγράμματος και τις δράσεις, δύναται να οδηγήσουν στην ανάπτυξη συναδελφικότητας και συνεργασίας με άλλα σχολεία.
|
|
||
Στο δίκτυο σχολέιων που αφορούσε τη φοίτηση παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία, υπήρξε η κοινή παραδοχή ότι η πανδημία ανέδειξε τις κοινωνικές ανισότητες στα σχολεία, κάνοντας ακόμη πιο ευάλωτα τα παιδιά αυτά.
Συζητήθηκε ότι η φοίτηση παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία στα σχολεία, λειτουργεί ως ένας μεγεθυντικός φακός ως προς την ανάδειξη των ανισοτήτων στην εκπαίδευση, καθώς και το γεγονός ότι πολλές φορές, οι κοινωνικές διαφορές και ανισότητες, στην περίπτωση των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία, ερμηνεύονται ως πολιτισμικές. Τα ερωτήματα που συζητήθηκαν περαιτέρω στο εργαστήριο, αφορούσαν στους εξής προβληματισμούς:
Ως προς τα πιο πάνω ερωτήματα, διατυπώθηκε η κοινή θέση ότι τα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία είχαν περιορισμένη πρόσβαση στην τεχνολογία και σε εξοπλισμό, κάτι που δημιουργούσε άγχος και αγωνία σε αυτά. Υπήρξε όμως στα σχολεία αναστοχασμός ως προς τα προβλήματα αυτά, και μέσω της διάγνωσης αναγκών ανά πάσα στιγμή και την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων και προγραμμάτων, έγινε κατορθωτό να υπάρξουν λύσεις. Σημαντική ως προς αυτό, υπήρξε η αλληλοϋποστήριξη μεταξύ συναδέλφων, μέσω της συνεχούς ανταλλαγής ιδεών και πρακτικών και μέσω των δικτύων της ΥΕΜ, γι’ αυτό και κλείνοντας, καταγράφηκε η πρόταση για συνέχιση της εξ αποστάσεως επικοινωνίας και της αξιοποίησης της πλατφόρμας Moodle.
|
|
||
Το εργαστήριο με τίτλο «Δίκτυο στήριξης της συμπεριφοράς – Ρουτίνες», είχε ως στόχο την εννοιολογική διασαφήνιση της έννοιας της «δικτύωσης» και την περιγραφή των διευκολυντικών και ανασταλτικών παραγόντων ενός επιτυχημένου δικτύου. Συγκεκριμένα, σκοπός ήταν να εξετάσουμε πώς ένα σχολείο μπορεί να δημιουργήσει δίκτυα συνεργασίας πέραν της σχολικής μονάδας και ειδικότερα με αναφορά σε σχολεία που έχουν ως στόχο την ενίσχυση συμπεριφοράς – ρουτίνες. Τέλος, σκοπός ήταν να αναπτυχθεί συζήτηση για τους τρόπους αξιοποίησης της δικτύωσης σχολείων στα πλαίσια ενθάρρυνσης της συνεχιζόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών, κάτι που αποτελεί και στόχο του Προγράμματος Επαγγελματικής Μάθησης.
Τα ερωτήματα στα οποία εστίασε το εργαστήρι αφορούσαν τις δράσεις για υιοθέτηση κοινών ρουτινών, τη συνεργασία μεταξύ των μελών του σχολείου για τον σκοπό αυτό και τη συνεργασία μεταξύ των σχολείων. Στη συζήτηση τέθηκαν τα βασικά στοιχεία της έννοιας της δικτύωσης και τα ενδεχόμενη οφέλη από τη διαδικασία αυτή, εάν και εφόσον ικανοποιούνται τα κριτήρια επιτυχίας της. Δόθηκε έμφαση στην αναγκαιότητα για κοινή νοηματοδότηση των δράσεων ενός σχολείου και στην αναγκαιότητα για κοινή πολιτική σε ό,τι αφορά πρακτικές στήριξης της συμπεριφοράς των μαθητών και μαθητριών. Διαφάνηκε ο πρωταρχικός ρόλος της ηγεσίας και η σημαντική συμβολή της στην εφαρμογή των ρουτινών. Είδαμε πώς κάθε σχολείο δημιουργεί διαφορετικό πλαίσιο συνεργασίας εντός, με ποικίλους τρόπους και τη διαδικασία μοιράσματος υποχρεώσεων σε ομάδες εργασίας των εκπαιδευτικών. Όσον αφορά στη συνεργασία μεταξύ των σχολείων, οι εκπαιδευτικοί πρότειναν τρία βασικά βήματα τα οποία χρειάζεται να λάβουμε υπόψιν. Το πρώτο αφορά στη γνωριμία των σχολείων με κοινή θεματολογία και την παρουσίαση των δράσεών τους, ώστε να γίνει ανταλλαγή των ιδεών και απόψεων. Ακολουθεί η επιλογή των καλών πρακτικών και η σχεδίαση κοινών στόχων της ομάδας. Τέλος, μετά την ανταλλαγή και την εφαρμογή έπεται ο αναστοχασμός για το σχέδιο δράσης του εκάστοτε σχολείου με διαδικασίες αυτοαξιολόγησης. Η συζήτηση ανέδειξε τις ευκαιρίες που προσφέρονται για μοίρασμα, εφαρμογή κοινών δράσεων και παραγωγή υλικού στα πλαίσια λειτουργίας ενός δικτύου. Επιπρόσθετα, εντοπίστηκε η δυσκολία μετάβασης από την ανταλλαγή ιδεών, στον αναστοχασμό και στην εφαρμογή νέων πρακτικών. Βασικά στοιχεία επιτυχίας, αποτελεί ο σχεδιασμός κοινών στόχων, οι σχέσεις των μελών του δικτύου και ο χρόνος που δίνεται για την εξέλιξή του.
|
|
||
Το εργαστήριο συζήτησε τους τρόπους με τους οποίους η δικτύωση των σχολείων, που έχουν κοινό θέμα την καλλιέργεια της υπευθυνότητας των μαθητών και μαθητριών τους, θα μπορούσε να συμβάλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του θέματος.
Από τη συζήτηση προέκυψε ότι η δικτύωση των σχολείων είναι σημαντική σε δύο επίπεδα. Στο ένα επίπεδο, η δικτύωση μπορεί να βοηθήσει στην ανταλλαγή καλών πρακτικών που εφαρμόζουν τα σχολεία τόσο στη σχολική μονάδα, όσο και στη συνεργασία με τους γονείς (η οποία, όπως τονίστηκε στο Εργαστήριο, είναι απαραίτητη για την επιτυχή εφαρμογή οποιουδήποτε προγράμματος καλλιέργειας υπευθυνότητας). Σε δεύτερο επίπεδο, η δικτύωση των σχολείων από διαφορετικές βαθμίδες που λειτουργούν σε μια περιοχή είναι αναγκαία για τον καθορισμό κοινών αξιών και πολιτικών σε σχέση με το θέμα της υπευθυνότητας. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά θα καθοδηγούνται σε όλη τους τη σχολική πορεία προς τις ίδιες αξίες και αρχές.
|
|
||
Η ανταλλαγή καλών πρακτικών αναφορικά με τον συλλογικό αναστοχασμό αποτέλεσε τη βάση έναρξης της συζήτησης για το Δίκτυο Αξιοποίησης της Τεχνολογίας. Το βασικό ερώτημα που απαντήθηκε εστίασε στο πώς μπορεί να λειτουργήσει ένα Δίκτυο αξιοποίησης της τεχνολογίας. Αφού παρουσιάστηκαν οι εμπειρίες των σχολείων που συμμετείχαν σε ανάλογο Δίκτυο το οποίο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Υποστήριξης Επαγγελματικής Μάθησης, οι εκπαιδευτικοί κατέληξαν στη σημαντικότητα της ανταλλαγής γνώσεων και δεξιοτήτων ως στοιχείο ενίσχυσης της λειτουργίας του δικτύου.
|
|
||
To συγκεκριμένο εργαστήριο εστίασε στο πώς εκπαιδευτικοί και σχολικές μονάδες, που συμμετείχαν στο πρόγραμμα Υποστήριξης Επαγγελματικής Μάθησης (σχολική χρονιά 2020-2021) και είχαν έμφαση στη γλωσσική αγωγή και τη φιλαναγνωσία, οργάνωσαν και αξιοποίησαν ευκαιρίες δικτύωσης.
Γενικότερα, παρουσιάστηκαν και αξιολογήθηκαν ποικίλες προσπάθειες δικτύωσης που εφαρμόστηκαν, για θέματα γλωσσικής αγωγής και φιλαναγνωσίας, τόσο εντός όσο και μεταξύ σχολικών μονάδων, στο πλαίσιο της συμμετοχής στο Πρόγραμμα Υποστήριξης Επαγγελματικής Μάθησης. Ειδικότερα, η συζήτηση στο εργαστήριο επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο ιεραρχούνται οι στόχοι και οι ανάγκες της επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων. Ο διάλογος ανέδειξε το γεγονός ότι η στοχοθεσία είναι μία συνεχής αναστοχαστική διαδικασία που προσαρμόζεται στα εκάστοτε δεδομένα του σχολείου, της τάξης, των εκπαιδευτικών, των μαθητών/μαθητριών και της πορείας του προγράμματος. Συζητήθηκε, επίσης, η προώθηση της συνεργασίας και της ανταλλαγής καλών πρακτικών, η ανάπτυξη συνεργασιών με άλλα σχολεία ή και φορείς. Τονίστηκε το γεγονός ότι η κοινή στοχοθεσία σε επίπεδο σχολείου και δικτύου σχολείων ενθαρρύνει πολλαπλές συνέργειες, επιτρέποντας βέβαια τη διαφοροποίηση ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε σχολικού πλαισίου, την ενεργοποίηση των εκπαιδευτικών που υιοθετούν διαφορετικούς ρόλους (π.χ., επιμορφωτή/επιμορφώτριας) και προωθεί την κουλτούρα του ανοιχτού σχολείου. Ακολούθως, οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες εισηγήθηκαν καλές πρακτικές αναστοχασμού και αξιολόγησαν ως σημαντική την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, στο πλαίσιο ρευστότητας των τελευταίων μηνών, όπου αναδύθηκαν νέες προκλήσεις αλλά και δυναμικές προοπτικές. Πράγματι, οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες παραχωρούν δυνατότητες επικοινωνίας, συνεργασίας, ανταλλαγής απόψεων και υλικού σε επίπεδο σχολείου και δικτύων σχολείων. Επιπλέον, στη συζήτηση αναδείχθηκε η σημασία των ευκαιριών δικτύωσης, κυρίως μεταξύ σχολείων με παρόμοιες εμφάσεις, ειδικά όσον αφορά στην ανταλλαγή ιδεών και καλών πρακτικών, την ανάπτυξη κοινών δράσεων, την παραγωγή και την ανταλλαγή υλικού, αλλά και τον αναστοχασμό για ανατροφοδότηση και κατάθεση προβληματισμών. Τέλος, οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες στο εν λόγω εργαστήριο αξιολόγησαν ως εποικοδομητική την ευκαιρία για συζήτηση θεμάτων, που αφορούν στη δικτύωση σχολείων, σε αναστοχαστικό πλαίσιο.
|
© 2010-2024 Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου
Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας
Πολιτική προστασίας προσωπικών δεδομένων - Δήλωση απορρήτου