Νέος Οδηγός Επαγγελματικής Μάθησης των Εκπαιδευτικών στο σχολείο

Teachers’ Professional Learning Programme: A Guide for Planning, Implementation, Support

Ηλεκτρονική Πύλη Επαγγελματικής Μάθησης

Οδηγός καταχώρισης σχεδίου δράσης Ε.Μ.

Οδηγίες εγγραφής σχολείου στην Πύλη Ε.Μ.

 

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο:

email
This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Δρ Μαρία Ηρακλέους

Phone22402387

email This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Δρ Έφη Παπαριστοδήμου

Phone22402345

email This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Μαρία Πιτζιολή

Phone22402378

email This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Χριστίνα Σταύρου

Phone22402377

email This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Η διάγνωση αναγκών για σκοπούς επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών είναι το πρώτο βήμα για την εκπόνηση Σχεδίου Δράσης Επαγγελματικής Μάθησης, καθώς η ικανοποίηση των αναγκών και η επίτευξη των στόχων των ίδιων των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων αποτελούν βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας. Στόχος είναι η ισορροπία των αναγκών σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο, ώστε να λαμβάνονται υπόψη τόσο οι επαγγελματικές ανησυχίες των εκπαιδευτικών και οι γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται, όσο και άλλοι παράγοντες όπως είναι, για παράδειγμα, οι ιδιαιτερότητες του μαθησιακού περιβάλλοντος.

Για τη διάγνωση των αναγκών μπορούν να χρησιμοποιηθούν ποικίλες μέθοδοι και τεχνικές, κάποιες από τις οποίες παρατίθενται ενδεικτικά πιο κάτω:

1. Διάγνωση αναγκών μέσω συζήτησης σε Συνεδρία Προσωπικού

Σε συνεδρία προσωπικού ο/η Διευθυντής/Διευθύντρια του σχολείου ή ο/η Συντονιστής/Συντονίστρια της Επαγγελματικής Μάθησης αναλαμβάνει να συντονίσει συζήτηση μέσω της οποίας να διερευνώνται οι κύριες ανησυχίες των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στο σχολείο. Η συζήτηση αποσκοπεί στον εντοπισμό των αναγκών των εκπαιδευτικών σε συνάρτηση με τις ιδιαίτερες συνθήκες του συγκεκριμένου σχολείου.

Ενδεικτικά ερωτήματα για τον συντονισμό της συζήτησης είναι:

  • Ποιο θέμα θεωρούμε ότι απασχολεί έντονα το σχολείο στο οποίο υπηρετούμε;
  • Ποιο ζήτημα/Ποια κατάσταση που επικρατεί στο σχολείο μας δυσκολεύει περισσότερο την εργασία μας;
  • Τι θα θέλαμε να μάθουμε για το ζήτημα/την κατάσταση που απασχολεί το σχολείο;

Η συζήτηση θα πρέπει να καταλήξει στην επιλογή ενός ζητήματος που θα τεθεί ως προτεραιότητα της σχολικής μονάδας για σκοπούς της επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών της.

2. Διάγνωση αναγκών μέσω βιωματικής δραστηριότητας

Σε συνεδρία προσωπικού ο/η Διευθυντής/Διευθύντρια του σχολείου ή ο/η Συντονιστής/Συντονίστρια της Επαγγελματικής Μάθησης αναλαμβάνει να διερευνήσει τις ανάγκες των εκπαιδευτικών, με απώτερο στόχο να επιλεγεί ένα θέμα που θα απασχολήσει τη σχολική μονάδα. Προτρέπονται οι εκπαιδευτικοί να προσαρμόσουν τη διαδικασία που περιγράφεται στη δραστηριότητα αυτή ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης, τον αριθμό των εκπαιδευτικών, τον τύπο του σχολείου κ.λπ.

Αρχικά, οι εκπαιδευτικοί προτείνεται να εργαστούν σε ομάδες μέχρι δέκα (10) ατόμων. Ακολούθως, κάθε επιμέρους ομάδα εκπαιδευτικών θα φέρει στην ολομέλεια το ζήτημα που θα έχει επιλέξει κατά τη διαδικασία που περιγράφεται πιο κάτω. Στην ολομέλεια γίνεται η τελική επιλογή του θέματος που θα τεθεί ως προτεραιότητα για την Επαγγελματική Μάθηση.

Βήμα 1ο: Καταγραφή ζητημάτων

Δίνονται στους εκπαιδευτικούς χαρτάκια post-it. Κάθε εκπαιδευτικός καταγράφει σε ξεχωριστό χαρτάκι ένα θέμα που

  • θεωρεί ότι απασχολεί τη σχολική μονάδα ή
  • δυσκολεύει την εργασία του/της ή
  • θα ήθελε να μάθει

χρησιμοποιώντας λέξεις – κλειδιά.

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να καταγράψουν και περισσότερα του ενός θέματα σε ξεχωριστά χαρτάκια (π.χ. μέχρι τρία). Κάθε ομάδα εκπαιδευτικών τοποθετεί συγκεντρωμένα τα χαρτάκια με τις απόψεις των μελών της (π.χ. σε χαρτί Α3).

Βήμα 2ο: Κατηγοριοποίηση/Ομαδοποίηση ζητημάτων

Σε κάθε ομάδα γίνεται μια πρώτη προσπάθεια να ομαδοποιηθούν τα θέματα, τα οποία οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι σχετίζονται μεταξύ τους ή αποτελούν εκφάνσεις παρόμοιων θεμάτων που ανήκουν σε μια ευρύτερη κατηγορία/θεματική. Για παράδειγμα, ζητήματα που αφορούν σχέσεις μεταξύ των μαθητών/μαθητριών, ομαδοσυνεργατική μάθηση κ.ά., ανήκουν σε μια ευρύτερη κατηγορία/θεματική που αφορά το μαθησιακό κλίμα. Τα χαρτάκια μπορούν να τοποθετηθούν σε διαφορετικά σημεία του χαρτιού Α3, το οποίο μπορεί να είναι από την αρχή χωρισμένο σε διακριτά μέρη ή να κολληθούν σε ξεχωριστά χαρτιά Α4, ώστε να είναι ορατή η ομαδοποίηση.

Βήμα 3ο: Προτεραιοποίηση ζητημάτων

Αφού ομαδοποιηθούν τα ζητήματα που απασχολούν τη σχολική μονάδα με βάση τις απόψεις των ομάδων, ο/η Διευθυντής/Διευθύντρια του σχολείου ή ο/η Συντονιστής/Συντονίστρια Επαγγελματικής Μάθησης προχωρεί σε διαδικασία προτεραιοποίησης των διαφορετικών θεμάτων που θα έχουν προκύψει, ώστε να επιλεγεί ένα θέμα που θα αποτελέσει το κυρίαρχο ζήτημα που θα απασχολήσει τη σχολική μονάδα. Ο πιο απλός τρόπος να γίνει αυτό είναι να επιλεγεί το θέμα που φαίνεται να απασχολεί την πλειοψηφία των εκπαιδευτικών. Νοείται ότι, στις περιπτώσεις που επιλέγεται οριζόντιο θέμα (π.χ. κλίμα της τάξης, σχολικός εκφοβισμός) αναμένεται να ασχοληθεί με το θέμα αυτό το σύνολο ή η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών, ανεξαρτήτως τάξης ή μαθημάτων που διδάσκει.

3. Διάγνωση αναγκών με ενδεικτικά Εργαλεία:

Η διάγνωση των αναγκών των εκπαιδευτικών μπορεί να πραγματοποιηθεί και με την αξιοποίηση εργαλείων.

Πιο κάτω παρατίθενται ενδεικτικά εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν για τη διάγνωση αναγκών στο πλαίσιο της επαγγελματικής μάθησης. Σημειώνεται ότι τα παραδείγματα των εργαλείων δεν αποτελούν «έτοιμα» προτεινόμενα εργαλεία προς χρήση από τη σχολική μονάδα. Μπορούν να τύχουν αναπροσαρμογής με βάση τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε σχολείου. Εναλλακτικά, τα σχολεία μπορούν να διαμορφώσουν τα δικά τους εργαλεία, ανάλογα με τις απαιτήσεις της δικής τους σχολικής πραγματικότητας.

Μετά από τη διερεύνηση των αναγκών, το θέμα στο οποίο θα εργαστεί ολόχρονα το σχολείο θα πρέπει να καταχωριστεί στην Ηλεκτρονική Πύλη Επαγγελματικής Μάθησης Εκπαιδευτικών. Οδηγίες για την καταχώριση του θέματος υπάρχουν στον αναλυτικό Οδηγό καταχώρισης στοιχείων στην Ηλεκτρονική Πύλη Επαγγελματικής Μάθησης.

Νοείται ότι σε κάθε περίπτωση ο/η κάθε εκπαιδευτικός θα συνεχίσει να έχει τη δυνατότητα να επιδιώκει την ικανοποίηση προσωπικών του αναγκών επαγγελματικής μάθησης, ειδικά στην περίπτωση που αυτές διαφοροποιούνται έντονα από το κυρίαρχο θέμα επαγγελματικής μάθησης του σχολείου. Σε τέτοια περίπτωση, οι προσωπικές ανάγκες και στόχοι του/της εκπαιδευτικού μπορούν να τεθούν ξεχωριστά και η ικανοποίησή τους να επιδιωχθεί με ατομικές δράσεις (π.χ. Προαιρετικά Σεμινάρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Συνέδρια, Ημερίδες κ.ά.). Ιδεωδώς, το θέμα που επιλέγεται ως προτεραιότητα στο σχολείο προωθείται ακόμα πιο αποτελεσματικά όταν οι προσωπικές ανάγκες επαγγελματικής μάθησης διασυνδέονται με αυτό και εντοπίζονται κοινά πεδία δράσης. Προσωπικές ανάγκες και δράσεις, και τυχόν διασύνδεσή τους με το θέμα που επιλέγεται και τίθεται ως προτεραιότητα στο σχολείο, μπορούν να αποτυπωθούν σε ατομικό πλάνο, όπως ένα Ατομικό Σχέδιο Δράσης Επαγγελματικής Μάθησης που, ενδεικτικά, παρατίθεται εδώ.