Οικοσελίδα Εγκύκλιοι Σεμινάρια - Συνέδρια Υποστηρικτικό Υλικό Συχνές Ερωτήσεις Αρχείο

Αντιρατσιστική Πολιτική

Επικοινωνία

email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

Δρ Έλενα Παπαμιχαήλ

Phone22402367

email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

Πιο κάτω παρατίθενται κάποιες ενδεικτικές απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις σχετικά με την εφαρμογή του Κώδικα & Οδηγού. Σημειώνεται ότι οι απαντήσεις δίνονται σε ένα πλαίσιο σχετικής ευελιξίας στην εφαρμογή της αντιρατσιστικής πολιτικής σε κάθε σχολικό συγκείμενο και στη βάση της διακριτικής ευχέρειας του κάθε σχολείου.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Πώς ξεκινούμε την εφαρμογή της αντιρατσιστικής πολιτικής; Ποια τα πρώτα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε;

Πιο κάτω ακολουθούν ενδεικτικά τα πρώτα βήματα, στο πλαίσιο ενός ενδεικτικού χρονοδιαγράμματος, για τη διαδικασία γνωστοποίησης και διάχυσης της αντιρατσιστικής πολιτικής στο σχολείο και τους γονείς:

1. ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ: Γνωστοποίηση Κώδικα σε εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια συνεδρίασης προσωπικού και σε εκπροσώπους Συνδέσμου Γονέων από τη διευθυντική ομάδα του σχολείου.
2. ΟΚΤΩΒΡΗΣ: Γνωστοποίηση Κώδικα σε μαθητές/τριες η οποία στοχεύει στην ενημέρωσή τους για τις δεσμεύσεις τους, τις διαδικασίες που θα ακολουθούνται σε περίπτωση αναφοράς ρατσιστικών περιστατικών και σε εισηγήσεις για τρόπους γνωστοποίησης του Κώδικα και Οδηγού στη σχολική κοινότητα. Η γνωστοποίηση μπορεί ακολουθήσει τα εξής βήματα:
  • Ενημέρωση όλων των παιδιών ανά ομάδες από Διευθυντή/ντρια και Υπεύθυνο/η Εκπαιδευτικό με χρήση σχετικών βίντεο και ενημερωτικής παρουσίασης (βλ. Υποστηρικτικό υλικό) ή Ενημέρωση παιδιών ανά τμήμα από τον/την εκπαιδευτικό του τμήματος
  • Συνεδρίαση Μαθητικών Συμβουλίων με σκοπό την προώθηση εισηγήσεων για την καλύτερη γνωστοποίηση και ενημερότητα της σχολικής κοινότητας για την αντιρατσιστική πολιτική
  • Συνεδρίαση Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου για αξιολόγηση των εισηγήσεων από τα Μαθητικά Συμβούλια και αποφάσεις σε σχέση με την υλοποίηση κάποιων από αυτές ή επιπρόσθετων, σε συνεργασία με τους/τις εκπαιδευτικούς
3. ΟΚΤΩΒΡΗΣ: Γνωστοποίηση Κώδικα σε γονείς σε πρωινό ή απογευματινό χρόνο, σε συνεργασία με το προσωπικό του σχολείου και τον Σύνδεσμο Γονέων. Στην εν λόγω συνάντηση μπορούν να αξιοποιηθούν φορείς ή Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που εργάζονται σε θέματα αντιρατσισμού. Δείτε εδώ έναν κατάλογο με φορείς κατά του ρατσισμού με τους οποίους τα σχολεία μπορούν να συνεργαστούν για υποστήριξη της αντιρατσιστικής πολιτικής, όπως ετοιμάστηκε από το Ε΄ Δημοτικό Λεμεσού ΚΒ. Για ένα παράδειγμα εκδήλωσης ενημέρωσης γονέων και κηδεμόνων μπορείτε να επισκεφθείτε εδώ την ιστοσελίδα του Δημοτικού Σχολείου Χατζηγεωργάκης Κορνέσιος.

4. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ: Έναρξη εφαρμογής Κώδικα και Οδηγού σε ημερομηνία που έχει καθοριστεί εκ των προτέρων από το σχολείο και σχετική υπενθύμιση σε σχολική συγκέντρωση.

 5. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ- ΙΟΥΝΙΟΣ: Εφαρμογή Κώδικα και Οδηγού σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Τονίζεται ότι η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής εξαρτάται άμεσα από τη συνέπεια και συστηματικότητα η οποία θα τηρείται σε όλα τα στάδια.

Ποιος συμπληρώνει τα Έντυπα Καταγραφής Ρατσιστικών Περιστατικών και σε ποιο χρόνο;

Όπως αναφέρεται στον Κώδικα και Οδηγό (σελ. 19), η συμπλήρωση των Εντύπων Καταγραφής Ρατσιστικών Περιστατικών (Φόρμα 1, σελ. 28) αποτελεί ευθύνη του/της Υπεύθυνου/ης Εκπαιδευτικού, άτομο το οποίο ιδανικά έχει τη θέση Βοηθού Διευθυντή/τριας. Παρόλα αυτά, ανάλογα με την διοικητική ευχέρεια του κάθε σχολείου, τον ρόλο αυτό μπορεί να αναλάβει ένας/μία εκπαιδευτικός σε συνεργασία με τη Διεύθυνση του σχολείου (ΒΔ ή Διευθυντής/τρια). Επιπρόσθετα, για σκοπούς αποτελεσματικότερης διαχείρισης του χρόνου, γίνεται εισήγηση όπως τα έντυπα καταγραφής συμπληρώνονται ως εξής:

  1. Ο/η εκπαιδευτικός του σχολείου που έγινε μάρτυρας ή στον/στην οποίο/α αναφέρθηκε ένα περιστατικό, συμπληρώνει τη Φόρμα 1 με όλες τις πληροφορίες εκτός από τα τελευταία 2 σημεία (Κυρώσεις που έχουν επιβληθεί και Επιπρόσθετα σχόλια Διεύθυνσης ή Υπεύθυνου Εκπαιδευτικού) και την παραδίδει στον/στην Υπεύθυνη/ο Εκπαιδευτικό.
  2. Ο/Η Υπεύθυνος/η Εκπαιδευτικός καταχωρεί το περιστατικό και με βάση τα βήματα διαχείρισης στον Κώδικα και Οδηγό και τον Πίνακα Κυρώσεων προχωρεί στη συμπλήρωση της Φόρμας και στην ανάλογη αντιμετώπιση του περιστατικού (σε συνεργασία με τη Διεύθυνση).

Είναι σημαντικό όπως όλη η διαδικασία γίνεται διακριτικά και όχι δημόσια μπροστά σε μη εμπλεκόμενα παιδιά.

Το Έντυπο Ετήσιας Αναφοράς Ρατσιστικών Περιστατικών (Φόρμα 2, σελ. 32) συμπληρώνεται από τον/την Υπεύθυνο/η Εκπαιδευτικό σε συνεργασία με τον/τη Διευθυντή/τρια του σχολείου τον Ιούνιο της κάθε σχολικής χρονιάς.

Τι γίνεται όταν συντρέχουν διάφορες μορφές ρατσιστικών περιστατικών;

Επιβάλλεται η κύρωση που είναι σοβαρότερη (πχ. αν κάποιο παιδί βρίσει και χτυπήσει κάποιο άλλο επιβάλλεται η κύρωση της σωματικής βίας)

Τι γίνεται όταν ο/η θύτης είναι εκπαιδευτικός ή ενήλικας;

Προς το παρόν, ο Κώδικας και Οδηγός δεν προβλέπει κυρώσεις για ρατσιστικά περιστατικά με θύτες ενήλικες. Αν οι θύτες είναι εκπαιδευτικοί, τότε υπόκεινται στον Περί Δημόσιας Εκαπιδευτικής Υπηρεσίας Νόμο του 1969 έως (Αρ.2) 2012. Αν πρόκειται για ενήλικο άτομο εκτός σχολείου ειδοποιείται η αστυνομία (βλ. Κώδικα σελ. σελ. 23).

Τι γίνεται αν κάποιο παιδί-θύτης αρνείται έντονα ή δεν μπορεί να συμπληρώσει το έντυπο αναστοχασμού;

Ενημερώνονται οι γονείς και γίνεται προσπάθεια να γίνει η συζήτηση των ερωτήσεων προφορικά και να συμπληρωθεί από τον/την εκπαιδευτικό (υπεύθυνο/η για τον Κώδικα ή της τάξης). Ο/Η Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός μπορεί να δίνει τα έντυπα αναστοχασμού στους υπεύθυνους της τάξης του παιδιού και να επιστρέφονται συμπληρωμένα.

Πότε ενημερώνονται οι γονείς των εμπλεκόμενων παιδιών;

Η επικοινωνία με το σπίτι για ενημέρωση των γονιών για το περιστατικό γίνεται βάσει του Πίνακα Κυρώσεων στον Οδηγό Διαχείρισης και Καταγραφής, συνήθως όχι από την πρώτη φορά που ένα παιδί εμπλέκεται σε ρατσιστικό περιστατικό. Αυτό βέβαια μπορεί να αφεθεί στη διακριτική ευχέρεια της διεύθυνσης/των εκπαιδευτικών του σχολείου. Σημασία έχει οι μαθητές/τριες του κάθε σχολείου να βιώνουν την αντιρατσιστική πολιτική στο σχολείο τους με συνέπεια και σταθερότητα.

Πώς διακρίνουμε ένα ρατσιστικό από ένα εκφοβιστικό περιστατικό;

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του εκφοβισμού είναι η επανάληψη, η διαφορά δύναμης ανάμεσα στον θύτη και το θύμα και η ύπαρξη σκοπιμότητας εκ μέρους του θύτη. Αντίθετα, τα ρατσιστικά περιστατικά μπορεί να είναι μεμονωμένα, να μην υπάρχει διαφορά δύναμης ανάμεσα στον θύτη και το θύμα και να συμβαίνουν συχνά ανεξαρτήτως πρόθεσης του θύτη. Επιπρόσθετα, σε ρατσιστικές συμπεριφορές, θύμα δεν είναι μόνο το άτομο που τις δέχεται αλλά ολόκληρη η κοινότητα/ομάδα στην οποία ανήκει ή θεωρείται ότι ανήκει. Επομένως προκαλείται ή αναπαράγεται αίσθημα απειλής για όλα τα άτομα που μοιράζονται το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, αξίες ή πεποιθήσεις. Οι ρατσιστικές συμπεριφορές βιώνονται επίσης από τους θύτες ως συμπεριφορές εκ μέρους της δικής τους κοινότητας/ομάδας/φίλων.

Τι γίνεται όταν το παιδί Α ονομάσει το παιδί Β «πούστη/γκέι» χωρίς να ξέρει τι σημαίνει; Κατά τη συμπλήρωση του εντύπου αναστοχασμού χρειάζεται να πληροφορήσουμε τον θύτη τι σημαίνει «πούστης/γκέι»;

Άσχετα με το αν γνωρίζει ή όχι κάποιος το νόημα μιας λέξης και άσχετα με τον σεξουαλικό προσανατολισμό του θύματος, η λέξη χρησιμοποιείται από το παιδί Α με σκοπό ή συνέπεια το να πληγώσει ή να μειώσει το θύμα και επομένως η συγκεκριμένη συμπεριφορά αποτελεί ομοφοβικό/ρατσιστικό περιστατικό. Σε περίπτωση που το παιδί Α δε γνωρίζει την έννοια της λέξης, η επεξήγηση του νοήματος δεν είναι απαραίτητη. Οφείλουμε όμως να ζητήσουμε από τον θύτη να μη χρησιμοποιεί αυτή τη λέξη ως βρισιά. Αν διαπιστώσουμε ότι ο θύτης γνωρίζει τι σημαίνει, τότε μπορούμε να εξηγήσουμε το εξής: «Η λέξη αυτή δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως βρισιά ή για να πληγώσει κάποια άτομα διότι υπονοεί ότι σημαίνει κάτι κακό, κάτι που δεν ισχύει. Το παιδάκι που αποκάλεσες με αυτή τη λέξη πληγώθηκε και δεν του αρέσει να τον βρίζουν χρησιμοποιώντας αυτή τη λέξη, επομένως η συμπεριφορά σου αυτή δε γίνεται ανεκτή στο σχολείο μας».

Πώς μπορεί να ενταχθεί η εφαρμογή του Κώδικα στις υπόλοιπες δράσεις του σχολείου;

Σε αρκετά από τα πιλοτικά σχολεία συντρέχουν και άλλα προγράμματα τα οποία μπορείτε να συνδυάσετε, κάνοντας τις ανάλογες προσαρμογές στην εφαρμογή του Κώδικα, ώστε να υπάρχει η καλύτερη δυνατή ανταπόκριση τις ανάγκες του σχολείου.