Σεμινάρια σε Σχολική Βάση

Έντυπα

Έντυπο Ανατροφοδότησης Επιμορφωτικής Δράσης

Έντυπο οδοιπορικών

Έντυπο πληρωμών

Οδηγίες για καταχώρηση επιμορφωτικών δράσεων στο ωρολόγιο πρόγραμμα των εισητητών/τριών

Παρουσίαση για εξωτερικούς συνεργάτες

Παρουσιολόγιο σεμιναρίου

Επικοινωνία

Δρ Έλενα Παπαμιχαήλ

Phone22402367

email This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Δρ Δέσπω Κυπριανού

Phone22402384

email This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

 

Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Εγγραφών

Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Εγγραφών

Για πρόβλημα τεχνικής φύσης:

www.pi-eggrafes.ac.cy
email Αναφορά Προβλήματος

Μιχάλης Μάγος

Phone 22402351

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΑΣΗ (ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ)

 Αγχώδεις διαταραχές σε παιδιά και εφήβους: ανίχνευση και τρόποι διαχείρισης - Γεώργιος Γεωργίου (Λευκωσία, Λάρνακα)

Το άγχος αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά. Παρά το γεγονός πως αποτελεί εξελικτικό μηχανισμό που προστατεύει και κινητοποιεί τον άνθρωπο, εντούτοις αρκετές φορές μπορεί να λάβει δυσλειτουργική μορφή. Επιπρόσθετα αποτελεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι έφηβοι και μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους και σε διάφορα πλαίσια.

Στο πρώτο μέρος του σεμιναρίου θα παρουσιαστούν οι βασικές αγχώδεις διαταραχές για παιδιά και εφήβους και τα συμπτώματα τους. Στόχος είναι οι εκπαιδευτικοί να αποκτήσουν μια βασική γνώση αναφορικά με το μηχανισμό του άγχους, αλλά και τι αγχώδη συμπτώματα μπορεί να παρουσιάσουν παιδιά και έφηβοι στο σχολικό περιβάλλον. Επιπρόσθετα θα γίνει αναφορά σε πιθανούς μηχανισμούς που μπορεί να οδηγήσουν στην εκδήλωση τέτοιων δυσκολιών. Μια βασική γνώση την οποία θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν για πιο αποτελεσματική ανίχνευση τέτοιων περιπτώσεων στο σχολικό περιβάλλον.

Το δεύτερο μέρος του σεμιναρίου εστιάζεται στους τρόπους διαχείρισης. Η ενίσχυση της ικανότητας του/της εκπαιδευτικού να ανιχνεύσει τέτοια περιστατικά αποτελεί από μονο του ένα καταλυτικό παράγοντα. Το επόμενο βήμα σχετίζεται με την δράση που μπορεί να αναλάβει ο/η εκπαιδευτικός με στόχο την διαχείριση και καλύτερη αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού στο σχολείο αλλά και την ενημέρωση τόσο της οικογένειας αλλά και άλλων ειδικών υγείας (π.χ. ψυχολόγος). Στόχος δεν είναι ο/η εκπαιδευτικός να θεραπεύσει το παιδί, αλλά λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες του, να το βοηθήσει στην καλύτερη διαχείριση του άγχους. Ως εκ τούτου θα παρουσιαστούν μερικά βήματα που μπορεί να λάβει με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση τέτοιων δυσκολιών στο σχολικό περιβάλλον.

Ανάπτυξη υπευθυνότητας - Χριστιάνα Δίπλη (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Αμμόχωστος)

Βασικός πυλώνας του σεμιναρίου θα είναι η ανάπτυξη τρόπων διαχείρισης των μαθητών/τριων που παρουσιάζουν (α) αδιαφορία για το σχολείο και έλλειψη ταύτισης με τη σχολική εργασία, (β) άρνηση να ενσωματωθούν στο σχολικό περιβάλλον εξαιτίας απόρριψης και/ή μη αποδοχής τους από τους υπόλοιπους μαθητές/τριες, και (γ) απειθαρχία και ανυπακοή στους σχολικούς κανονισμούς. Επιπλέον, το σεμινάριο θα εστιάζεται στην ανάπτυξη τρόπων βελτίωσης των σχέσεων και επικοινωνίας καθηγητών/τριων – μαθητών/τριων, γονέων– μαθητών/τριων, μαθητών/τριων – μαθητών/τριων, και καθηγητών/τριων – γονέων. Επίσης, το σεμινάριο θα στοχεύει στην ψυχική και κοινωνικό-συναισθηματική ενδυνάμωση των μαθητών/τριων, και ενδυνάμωση των καθηγητών/τριων και των γονέων με τις βέλτιστες επικοινωνιακές τεχνικές και άλλες δεξιότητες, ούτως ώστε να βελτιωθούν οι σχέσεις τους με τους μαθητές/τριες. Ως εκ τούτου, όλα τα εμπλεκόμενα μέλη, όπως οι «σημαντικοί άλλοι» στην ζωή των μαθητών/τριων που είναι οι καθηγητές/τριες και οι γονείς τους και οι ίδιοι οι μαθητές/τριες, θα αποκτήσουν δεξιότητες ζωής και τρόπους διαχείρισης των προβλημάτων που αναφύονται στα διάφορα εξελικτικά στάδια των μαθητών/τριων.

Ανατροφοδότηση μαθητών/τριων και γονιών για βελτίωση μαθησιακών αποτελεσμάτων - Έλενα Χριστοφίδου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Οι συμμετέχοντες/ουσες αναμένεται να αναπτύξουν το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο, όσον αφορά στην παροχή αποτελεσματικής ανατροφοδότησης και το οποίο να μπορούν να εφαρμόσουν αποτελεσματικά στην πράξη. Επιδιώκεται συνεπώς η σύζευξη της θεωρίας με την πράξη, μέσα από βιωματικές δραστηριότητες άμεσα συνυφασμένες με τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Ανάπτυξη επικοινωνίας στη σχολική μονάδα για βελτίωση του σχολικού κλίματος - Έλενα Χριστοφίδου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Στο σεμινάριο δίνεται έμφαση σε πρακτικές βελτίωσης της λεκτικής και της μη λεκτικής επικοινωνίας των συμμετεχόντων/ουσων, καθώς και σε πρακτικές διαχείρισης θυμού και ανάπτυξης της ενσυναίσθησης.

Ανοίγοντας την αυλαία του θεάτρου στην τάξη - Μαρίνα Κατσαρή (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

• Εξοικείωση με πρακτικές, τεχνικές αφήγησης και Τεχνικών Εκπαιδευτικού Δράματος • Παρουσίαση δειγματικών μαθημάτων και βήμα προς βήμα τα στάδια του σχεδιασμού μαθημάτων Εκπαιδευτικού Δράματος • Αξιοποίηση του Εκπαιδευτικού Δράματος ως μέσο για τη διδασκαλία άλλου γνωστικού αντικειμένου (διαθεματική προσέγγιση) • Βιωματική εφαρμογή και εμψύχωση του προγράμματος • Τεχνικές Εκπαιδευτικού Δράματος και δραματοποίησης και παραδείγματα πρακτικών εφαρμογών: από τον καθημερινό εμπλουτισμό του ωρολογίου προγράμματος στη σχολική γιορτή • Παιχνίδια ενεργοποίησης: κίνηση στο χώρο ακολουθώντας οδηγίες, αντίληψη του χώρου και των χωρητικών ορίων κ.α. • Παιχνίδια ενίσχυσης εμπιστοσύνης και συνεργασίας: χτίσιμο αυτοπεποίθησης, εμπιστοσύνης, συνεργασίας, αποδοχής των άλλων • Ανάπτυξης δεξιοτήτων λεκτικής και μη λεκτική έκφρασης και επικοινωνίας • Ασκήσεις ρυθμού: κίνηση στο χώρο ακολουθώντας το ρυθμό, παίζοντας με την κίνηση και διάφορα ρυθμικά μοτίβα κ.α. • Παιχνίδια δράματος: αναπαράσταση χαρακτήρων με το σώμα και την έκφραση του προσώπου, παιχνίδια μιμικής κ.α. • Ανάπτυξη γλωσσικών και εκφραστικών μέσων: ανάπτυξη καλύτερης άρθρωσης-δυναμικών στη φωνή, ανάπτυξη προφορικού λόγου • Αισθήσεις και συναισθήματα: συζητήσεις στην ομάδα για τα συναισθήματα που δημιουργήθηκαν στον καθένα μας μέσα από τις βιωματικές ασκήσεις, απόδοση συναισθημάτων • Επισκόπηση των επιστημονικών δεδομένων του θέματος (θεωρητικό υπόβαθρο), στοχοθέτηση, οργάνωση του υλικού, προτεινόμενη βιβλιογραφία.

Αντιρατσιστική πολιτική του Υ.Π.Π.: στάδια εφαρμογής και προκλήσεις στη διαχείριση ρατσιστικών περιστατικών – Έλενα Παπαμιχαήλ (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Το σεμινάριο προσφέρει ενημέρωση για τα στάδια και τρόπους εφαρμογής της αντιρατσιστικής πολιτικής. Επιπρόσθετα, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε σχολείου, κατά το σεμινάριο οι εκπαιδευτικοί θα έχουν την ευκαιρία να αναστοχαστούν πάνω στον ρόλο τους σε σχέση με τις λειτουργίες του ρατσισμού στο σχολείο τους, να συζητήσουν προκλήσεις κατά τη διαχείριση και καταγραφή ρατσιστικών περιστατικών, καθώς και άλλες πτυχές της αντιρατσιστικής πολιτικής (π.χ. εμπλοκή γονιών, ανάπτυξη αντιρατσιστικής κουλτούρας, διάφορες πτυχές ρατσισμού, ελλιπής αναφορά κλπ). Το σεμινάριο περιλαμβάνει παρουσίαση, συζήτηση και βιωματικές δραστηριότητες και διαρκεί τουλάχιστον 60 λεπτά.

 

Αξιολογώντας γνώσεις περιεχομένου, δεξιότητες και αξίες για την προώθηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων: στρατηγικές, καλές πρακτικές και εργαλεία αξιολόγησης - Ανδρεανή Μπάιτελμαν (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

  • Βασικές παιδαγωγικές αρχές και σημαντικότητα της αξιολόγησης γνώσεων περιεχομένου, δεξιοτήτων και αξιών για την προώθηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης
  • Στρατηγικές και καλές πρακτικές προώθησης της αξιολόγησης γνώσεων περιεχομένου, δεξιοτήτων και αξιών για μια αποτελεσματική διδασκαλία
  • Θεωρητική τεκμηρίωση και κατασκευή εργαλείων αξιολόγησης γνώσεων περιεχομένου, δεξιοτήτων και αξιών, στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας
  • Ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων για την προώθηση της αρχικής και διαμορφωτικής αξιολόγησης γνώσεων περιεχομένου, δεξιοτήτων και αξιών. Παραδείγματα από την υπάρχουσα εκπαιδευτική πράξη
  • Ανάπτυξη έγκυρων εξεταστικών δοκιμίων τελικής αξιολόγησης. Αναστοχασμός εκπαιδευτικών. Συζήτηση στην ολομέλεια.

 

Αποτελεσματική διδασκαλία: θεωρία και πράξη - Έλενα Χριστοφίδου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Οι συμμετέχοντες/ουσες αναμένεται να αναπτύξουν το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο, όσον αφορά στην αποτελεσματική διδασκαλία, και το οποίο να μπορούν να εφαρμόσουν αποτελεσματικά στην πράξη. Επιδιώκεται συνεπώς η σύζευξη της θεωρίας με την πράξη.

Απώλεια, πένθος και παιδί: ο ρόλος του σχολείου - Πολυξένη Στυλιανού (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου εξετάζονται τα πιο κάτω:
• Η αναγκαιότητα της ένταξης των εννοιών της απώλειας και του πένθους στη Δημοτική Εκπαίδευση.
• Οι στόχοι που επιδιώκονται υπό την ομπρέλα του Death Education.
• Η απώλεια και το πένθος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα. Προτεινόμενες πρακτικές εφαρμογές μέσα από παιδικά βιβλία (Αντίο ποντικούλη, Θα σ' αγαπώ ό,τι κι αν γίνει, Άφησα την ψυχή μου στον άνεμο, Λόγια στα κύματα). (Εάν υπάρξει ενδιαφέρον εκ μέρους των εκπαιδευτικών να συνδημιουργήσουν και να εφαρμόσουν συναφή με το θέμα μαθήματα στη σχολική μονάδα, μπορεί η εστίαση να αφορά στον αναστοχασμό αυτής της εμπειρίας στο πλαίσιο συνεδρίας προσωπικού.)

Το σεμινάριο προσφέρεται:
α) με τη μορφή δύο συναντήσεων (2 διδακτικές περίοδοι σε συνεδρία προσωπικού) ή/και
β) με τη μορφή στήριξης του/της εκπαιδευτικού για να εντάξει τις έννοιες της απώλειας και του πένθους σε συζητήσεις με τα παιδιά (π.χ. συνδημιουργία σχεδίου μαθήματος, συνδιδασκαλία).

Το πρόγραμμα και ο αριθμός των συναντήσεων θα καθοριστούν σε συνεργασία με τη σχολική μονάδα και σύμφωνα με τις ανάγκες και το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών.

Αυτο-αξιολόγηση του έργου της σχολικής μονάδας - Αρσινόη Κυριάκου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος)

Το πεδίο της εκπαιδευτικής αξιολόγησης παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον τις τελευταίες δεκαετίες. Η εκπαιδευτική αξιολόγηση μπορεί να επιτευχθεί τόσο με εσωτερικές, όσο και με εξωτερικές μορφές αξιολόγησης. Η αυτο-αξιολόγηση αποτελεί μία μορφή εσωτερικής αξιολόγησης που εφαρμόζεται με πρωτοβουλία του σχολείου και αποδέκτες της είναι οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές/τριες και οι γονείς. Αρχικά, θα γίνει μία εννοιολογική προσέγγιση της αυτο-αξιολόγησης της σχολικής μονάδας και θα δοθεί έμφαση στη σημασία της. Ακολούθως, θα παρουσιαστούν οι βασικές και οι φορείς αυτο-αξιολόγησης. Επιπρόσθετα, θα επισημανθούν οι θεματικές περιοχές αξιολόγησης. Στη συνέχεια, θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν οι πυλώνες αυτο-αξιολόγησης. Επιπλέον, θα αναδειχθεί η συμβολή της μεθόδου αξιολόγησης ΠΑΑ (Προφίλ Αυτο-αξιολόγησης), του κριτικού φίλου και της ανάλυσης SWOT στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. Τέλος, θα επιχειρηθεί η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη. Ειδικότερα, θα επιχειρηθεί η εφαρμογή της μεθόδου αξιολόγησης ΠΑΑ και θα γίνει εφαρμογή της ανάλυσης SWOT στη σχολική μονάδα που διεξάγεται το σεμινάριο.  
Η διεξαγωγή του σεμιναρίου θα γίνει σε δύο επίπεδα, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Αφού παρουσιαστεί η θεωρία που αφορά την αυτο-αξιολόγηση στη σχολική μονάδα, θα γίνει πρακτική εφαρμογή της μεθόδου αξιολόγησης ΠΑΑ και της ανάλυσης SWOT στη σχολική μονάδα που θα διεξαχθεί το εν λόγω σεμινάριο.

«Δεν Ξεχνώ» και κριτική εκπαίδευση για την ειρήνη: αντιφάσεις και καινούργια ανοίγματα - Μιχαλίνος Ζεμπύλας (Λευκωσία)

Ιστορική αναφορά στο στόχο του «Δεν Ξεχνώ». Ερμηνείες του «Δεν Ξεχνώ». Πιθανές αρνητικές συνέπειες. Παιδαγωγική φιλοσοφία και πρακτική τηςκριτικής εκπαίδευσης για την ειρήνη. Αντιφάσεις και παιδαγωγικά ανοίγματα ανάμεσα στο «Δεν Ξεχνώ» και την κριτική εκπαίδευση για την ειρήνη. Πρακτικά παραδείγματα.

Δεξιότητες επικοινωνίας - Βίκυ Χαραλάμπους (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα)

Αναμφίβολα, η ικανότητα για αποτελεσματική επικοινωνία μπορεί να έχει σημαντική επίδραση τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική ζωή του ανθρώπου. Όλες σχεδόν οι δραστηριότητες στη ζωή μας περιλαμβάνουν την επικοινωνία με διάφορους τρόπους. Η ύπαρξη αποτελεσματικού τρόπου ενδοπροσωπικής αλλά και διαπροσωπικής επικοινωνίας έχει σημαντικό ρόλο να επιτελέσει στην επιτυχία, στην ποιότητα των σχέσεων, την επίτευξη των στόχων μας και τελικά στην ευτυχία. Αυτό το μέρος του προγράμματος, αποτελεί μία πρώτη εισαγωγή κι έχει σχεδιαστεί για να εξοικειώσει τους/τις εκπαιδευτικούς με τις βασικές αρχές της επικοινωνίας, προκειμένου να μπορούν να εφαρμόσουν αποτελεσματικά τις δεξιότητες και τις πρακτικές επικοινωνίας για την κάλυψη των προσωπικών και επαγγελματικών τους αναγκών.

 

Δημιουργία θετικού κλίματος στο σχολείο - Χάρις Χαραλάμπους (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα)

Στο σεμινάριο θα εξηγηθεί η σημασία της προσαρμογής του σχολικού περιβάλλοντος στις δραστικές αλλαγές που παρατηρούνται στα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του μαθητικού πληθυσμού (διαφορετικές μαθησιακές ικανότητες, εθνική καταγωγή, μητρική γλώσσα, κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο), έτσι ώστε να υπάρχει αποδοχή όλων των μαθητών/τριων, αλληλοσεβασμός μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας αλλά και περισσότερη εμπλοκή των μαθητών/τριων στη μαθησιακή διαδικασία. Προγράμματα που στηρίζονται σε έρευνα σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και λαμβάνουν χώρα με επιτυχία στο εξωτερικό (Αμερική, Ολλανδία), δείχνουν ότι η εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων από τη μια και η ανάπτυξη της παιδαγωγικής ευαισθησίας των εκπαιδευτικών από την άλλη οικοδομούν ένα καλύτερο κλίμα αλληλοεκτίμησης, θετικών διαπροσωπικών σχέσεων, πρόληψη της σχολικής πειθαρχίας και επιθυμίας για θετική επένδυση και επιτυχία στο σχολείο, από όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας. Ένα θετικό κλίμα στο σχολείο οδηγεί σε μαθητές/τριες που ανταποκρίνονται θετικά σε αυτό που τους προσφέρεται και τους ζητείται με την κατάλληλη προσέγγιση και το οποίο ταιριάζει με τις δυνατότητες τους, τις ανάγκες τους και τις συνθήκες στις οποίες βρίσκονται τη συγκεκριμένη στιγμή. Οι πυλώνες στους οποίους στηρίζεται το θετικό κλίμα στο σχολείο είναι:

  • Εκπαιδευτικός σχεδιασμός και ανάγκες των μαθητών/τριων και του σχολείου
  • Φιλοσοφία για το τι εστί «μάθηση» και «αποτελεσματική μάθηση»
  • Εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων μέσα από συστηματικές και στοχευμένες βιωματικές δραστηριότητες
  • Παιδαγωγική ευαισθησία και αναστοχασμός των εκπαιδευτικών για τις εκπαιδευτικές τους πρακτικές
  • Τέχνη της φιλοξενίας στην εκπαίδευση, σε συνάφεια και με τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό
  • Κουλτούρα και αξίες του σχολείου
  • Ενεργητικές/ βιωματικές μέθόδοι μάθησης (με αναστοχασμό)
  • Σχέσεις μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας
  • Οικοδόμηση ενός ανθεκτικού χαρακτήρα
  • Αυτοαξιολόγηση της σχολικής κοινότητας.

Διαμορφωτική αξιολόγηση και ανατροφοδότηση – Χριστίνα Σταύρου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Στο σεμινάριο οι εκπαιδευτικοί θα ενημερωθούν για τις στρατηγικές που χρειάζεται να υιοθετηθούν ώστε η αξιολόγηση του/της μαθητή/τριας να λειτουργεί προς όφελος της μάθησης, συμπεριλαμβανομένης της ανατροφοδότησης, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαμορφωτικής αξιολόγησης. Το σεμινάριο θα εστιάσει σε πρακτικές και εργαλεία διαμορφωτικής αξιολόγησης και ανατροφοδότησης που μπορούν να εφαρμοστούν στην καθημερινή μαθησιακή διαδικασία και θα δώσει την ευκαιρία να προσεγγιστούν διάφορα παραδείγματα μέσα από τα Αναλυτικά Προγράμματα των δημοτικών σχολείων.

 

Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ): συμπτώματα, κλινική εικόνα, διάγνωση και αντιμετώπιση - Χαρά Α. Δημητρίου (Λευκωσία, Λάρνακα)

Η ενεργητικότητα, η αυξημένη κινητικότητα καθώς και η ανάγκη των μαθητών/τριων κάθε ηλικίας να εξερευνήσουν το περιβάλλον τους και να ανταποκριθούν στο σύνολο των πολλαπλών ερεθισμάτων που δέχονται, αποτελεί ένα από τα φαινόμενα που μελετάται εκτενώς και απασχολεί ιδιαίτερα την εκπαιδευτική κοινότητα.
Σκοπός του συγκεκριμένου σεμιναρίου είναι να συμβάλλει στην απόκτηση γνώσεων εκ μέρους των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, όσον αφορά τη φύση των δυσκολιών και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι μαθητές/τριες αυτοί με στόχο την έγκαιρη ανίχνευσή τους. Στα πλαίσια του στόχου αυτού απαραίτητη κρίνεται η διάκριση των δυσκολιών αυτών από άλλα προβλήματα (διαφοροδιάγνωση), αλλά και από την τυπική ανάπτυξη. Ένας επόμενος στόχος του σεμιναρίου είναι η εφαρμογή κατάλληλων και επιστημονικά τεκμηριωμένων στρατηγικών και τεχνικών παρέμβασης στη βάση των επιμέρους αναγκών του κάθε μαθητή/τριας, με στόχο την αντιμετώπιση των δυσκολιών στο πλαίσιο της τάξης και την ενίσχυση της μαθησιακής διαδικασίας.

 

Διαχείριση- επίλυση συγκρούσεων - Χάρις Χαραλάμπους (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα)

Οι συγκρούσεις είναι φυσιολογικό φαινόμενο στη ζωή μας, όχι μόνο επειδή είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης αλλά κι επειδή η συνύπαρξη με διαφορετικούς ανθρώπους (που έχουν διαφορετικά ενδιαφέροντα, απόψεις, πολιτισμό) αναπόφευκτα οδηγεί σε εντάσεις. Οι εντάσεις αυτές δεν είναι ούτε καλές ούτε κακές – ο τρόπος όμως που τις αντιμετωπίζουμε (επικοιδομητικά ή καταστροφικά) κάνει τα αποτελέσματά τους θετικά ή αρνητικά. Η σύγκρουση είναι ευκαιρία και πρόκληση να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους, να αναπτυχθούμε και να ωριμάσουμε αλλά και για να αλλάξουμε συμπεριφορές εκεί που χρειάζεται. Η ανθρώπινη βιολογία (πολεμώ ή τρέχω όταν βρίσκομαι σε κίνδυνο) και το πολιτισμικό πλαίσιο (γλώσσα, αντιλήψεις, πεποιθήσεις, σχέσεις φύλων, ιστορικές αφηγήσεις, νοηματοδότηση) επηρεάζουν τις αντιδράσεις σε μια σύγκρουση. Η σύγκρουση που δεν επιλύεται οδηγεί πάντα σε εκνευρισμό και θυμό (φανερό ή κρυφό), στην απώλεια εμπιστοσύνης και στην αποπροσωποποίηση της άλλης πλευράς. Η συμπεριφορά μας σε μια σύγκρουση επηρεάζεται από το πόσο σημαντικό είναι το διαφιλονικούμενο ζήτημα και πόσο σημαντικό είναι το άλλο εμπλεκόμενο άτομο ή άτομα για εμάς.

Θα γίνει αναφορά στις δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων, το απαραίτητο πλαίσιο που υποστηρίζει την επίλυση, τις υπαρξιακές ανάγκες και τις αξίες που οι άνθρωποι προσπαθούν να καλύψουν στη ζωή τους, τη σημασία της ενσυναίσθησης, τις ουδέτερες εκφράσεις που επιτρέπουν χώρο και χρόνο να γίνει διάλογος.

Θα αναλυθεί η πυραμίδα Δηλώσεις - Πεποιθήσεις - Ανάγκες, στην οποία η αναγνώριση των αναγκών του κάθε ατόμου (όπου συχνά διαπιστώνεται ότι τα άτομα που εμπλέκονται σε μια σύγκρουση έχουν τις ίδιες ανάγκες) οδηγεί στην αύξηση της αλληλοκατανόησης και στη μείωση της έντασης η οποία γεννάται από φαινομενικά συγκρουόμενες δηλώσεις.

Θα γίνουν βιωματικές δραστηριότητες για εμπέδωση και θα δοθεί υλικό για αυτοαξιολόγηση του προσωπικού στυλ διαχείρισης συγκρούσεων (ποιες επικοινωνιακές στρατηγικές που χρησιμοποιώ είναι πιο αποτελεσματικές όταν συνδιαλέγομαι με κόσμο στον προσωπικό ή επαγγελματικό μου χώρο);

Διαχείριση συμπεριφοράς στη σχολική τάξη: πρακτικές λύσεις για αποτελεσματικότερη εφαρμογή - Ανδρέας Δημητρίου (Λάρνακα, Αμμόχωστος)

Το συγκεκριμένο σεμινάριο κάνει χρήση ενός πλαισίου το οποίο ονομάζεται «Τα δέκα (10) βήματα για τη διαχείριση της συμπεριφοράς». Όρος που αναφέρεται σε συγκεκριμένες στρατηγικές οι οποίες θεωρούνται αποτελεσματικές και αποδοτικές και «έχουν δοκιμαστεί» με στόχο τη διαχείριση της συμπεριφοράς, - δύσκολης ή μη- , στη σχολική τάξη
• Δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον για την εφαρμογή των δέκα (10) βημάτων
• Σχέσεις – χτίσιμο σχέσεων ζεστασιάς και σεβασμού ανάμεσα σε εκπαιδευτικό και μαθητές/τριες
• Ρουτίνα – υιοθέτηση σταθερών συνηθειών στην τάξη
• Κανόνες – υιοθέτηση ξεκάθαρων κανόνων και ορίων στην τάξη από την πρώτη στιγμή
• Ενίσχυση – αξιοποίηση της θετικής ενίσχυσης για διατήρηση καλής συμπεριφοράς αλλά και αλλαγή προβληματικών συμπεριφορών
• Ανταμοιβή – με τη μορφή βραβείου ενισχύεται η καλή συμπεριφορά. Μαζί με τη θετική ενίσχυση τα βραβεία είναι πολύ σημαντικά για διατήρηση και αλλαγή της συμπεριφοράς
• Υπευθυνότητα – βοήθεια να μαθαίνουν τα παιδιά πώς να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεων τους καθώς και να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους
• Αντίδραση – σημαντική για την αποδοτική και αποτελεσματική διαχείριση της δύσκολης συμπεριφοράς
• Ανακατεύθυνση – ενεργειών των παιδιών προτού κάνουν την εμφάνιση τους δύσκολες συμπεριφορές καθώς και στην πρόβλεψη πιθανών δυσκολιών με στόχο την άμεση ανακατεύθυνση τους
• Επίπληξη – βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας και πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ και μόνο στην περίπτωση που τα υπόλοιπα βήματα έχουν αξιοποιηθεί αλλά δεν έχουν αποδώσει
• Αποτελέσματα – η κορυφή της πυραμίδας. Περιγράφει τη σημασία της διαρκούς διατήρησης των αποτελεσμάτων τους.

Διαχείριση προβλημάτων παραβατικής συμπεριφοράς – εναντιωματική και προκλητική συμπεριφορά: σύγχρονες προσεγγίσεις στο σχολικό πλαίσιο - Χαρά Α. Δημητρίου (Λευκωσία, Λάρνακα)

Η αναπτυξιακή πορεία του παιδιού επιτρέπει στο ίδιο να γίνει περισσότερο αυτόνομο αναλαμβάνοντας περισσότερες πρωτοβουλίες. Η προσπάθεια του κοινωνικού πλαισίου, τόσο του σχολείου όσο και της οικογένειας του παιδιού, να οριοθετήσει και να χειριστεί αποτελεσματικά το σύνολο των συμπεριφορών που εκδηλώνονται δημιουργεί πολλές φορές ανεπιθύμητες εντάσεις.
Σκοπός του συγκεκριμένου σεμιναρίου είναι να συμβάλλει στην απόκτηση γνώσεων εκ μέρους των εκπαιδευτικών όσον αφορά τη φύση της διασπαστικής και παραβατικής συμπεριφοράς με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό και τη διαχείρισή της στο σχολικό περιβάλλον. Στα πλαίσια του στόχου αυτού απαραίτητη κρίνεται η ανάπτυξη γνώσεων σχετικά με αποτελεσματικές τεχνικές διαχείρισης των συμπεριφορών αυτών στο σχολικό περιβάλλον ώστε να επιτυγχάνεται η ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της τάξης. Ένας επόμενος στόχος του σεμιναρίου είναι η εφαρμογή κατάλληλων και επιστημονικά τεκμηριωμένων στρατηγικών και τεχνικών παρέμβασης στη βάση των επιμέρους αναγκών του/της κάθε μαθητή/τριας, με στόχο την αντιμετώπιση των δυσκολιών στο πλαίσιο της τάξης και την ενίσχυση της μαθησιακής διαδικασίας σε ατομικό επίπεδο. Τέλος, στόχος του σεμιναρίου αυτού είναι να συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός υποστηρικτικού δικτύου στο σχολικό περιβάλλον, με τη συμβολή των εκπαιδευτικών, με στόχο την πολύπλευρη υποστήριξη του/τις κάθε μαθητή/τριας.

Διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας - Παναγιώτης Κοσμάς (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

  • Η έννοια και το περιεχόμενο της διαπολιτισμικότητας.
  • Η παρούσα κατάσταση στην κυπριακή σχολική πραγματικότητα (στατιστικά στοιχεία και μελέτες).
  • Σύγχρονες θεωρίες για τη διδασκαλία της γλώσσας ως ξένης και παραδείγματα εφαρμογών.
  • Διδακτικές προτάσεις που εφαρμόζονται στη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.
  • Δωρεάν διαδικτυακά εργαλεία που υποστηρίζουν την κατάκτηση της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.
  • Η περίπτωση των παιδιών της Κένυας που μαθαίνουν Ελληνικά.
  • Επικοινωνιακή μέθοδος διδασκαλίας: Πώς διδάσκεται η γραμματική;
  • Σε ποιον απευθυνόμαστε και πώς διαφοροποιείται η διδασκαλία της γλώσσας σε κάθε περίπτωση.
  • Γνωριμία και πρακτική εφαρμογή διαφόρων τεχνολογικών εργαλείων που μπορούν εύκολα να ενσωματωθούν στην τάξη.

 

Διδασκαλία των Eλληνικών ως δεύτερη γλώσσα: πώς διδάσκω σε παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία; - Ευγενία Κουνναπή (Λεμεσός, Πάφος)

Το περιεχόμενο του σεμιναρίου χωρίζεται σε δύο μέρη, σε θεωρητικό και πρακτικό. Αρχικά, παρουσιάζονται στους/στις εκπαιδευτικούς θεωρητικές προσεγγίσεις για το φαινόμενο της διγλωσσίας με έμφαση στην αμφίδρομη σχέση μεταξύ της διγλωσσίας και μητρικής γλώσσας, για τους χώρους χρήσης μιας γλώσσας με έμφαση στη γλωσσική μετατόπιση και το σχολείο αλλά και για τα μοντέλα καθορισμού της διγλωσσίας (διγλωσσικά προγράμματα) σε εκπαιδευτικά συστήματα και τη σύνδεση των γλωσσικών στάσεων και του ρόλου των εκπαιδευτικών σε μια πολύγλωσση και πολυπολιτισμική τάξη. Ακολούθως, προτείνονται συγκεκριμένες διδακτικές προτάσεις κατά τη διδασκαλία των Ελληνικών με έμφαση στην αξιοποίηση της μητρικής γλώσσας των μαθητών, την αλληλεπίδραση εκπαιδευτικού και μαθητή/τριας αλλά και την εστίαση στο νόημα και στη χρήση της γλώσσας.
Στο πρακτικό μέρος, παρουσιάζονται στους/στις εκπαιδευτικούς χρήσιμο ηλεκτρονικό υλικό για τη διδασκαλία των Ελληνικών ως δεύτερη γλώσσα (ιστοσελίδες, δραστηριότητες, βιβλία, επίπεδο γλωσσομάθειας, στόχοι) και συγκεκριμένες πρακτικές για το πώς μπορούν να αρχίσουν να διδάσκουν σε μια τάξη με μαθητές/τριες με μεταναστευτική βιογραφία (πριν την ανάγνωση ενός κειμένου, κατά τη διάρκεια και μετά).

Διδασκαλία της Ελληνικής ως επιπρόσθετης γλώσσας Ι: προτάσεις και πρακτικές εφαρμογές για αυτοματοποίηση των τεσσάρων γλωσσικών δεξιοτήτων – Νάνσια Κυριάκου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

  • Γνωρίζοντας τους/τις μαθητές/τριες μας: συζήτηση όρων όπως, μητρική, δεύτερη, ξένη γλώσσα, διγλωσσία, διδιαλεκτισμός, πολυγλωσσία κ.ά.
  • Κατάρριψη των μύθων περί εκμάθησης και διδασκαλίας δεύτερων και ξένων γλωσσών
  • Συζήτηση του ρόλου της Γ1 στην εκμάθηση της Γ2 και των ομοιοτήτων ή διαφορών μεταξύ της κατάκτησης της Γ1 και εκμάθησης της Γ2
  • Εξέταση κοινών χαρακτηριστικών των μαθητών/τριων με μεταναστευτική βιογραφία, όπως «παρεμβολές» και «εναλλαγές γλωσσικού κώδικα»
  • Προτάσεις διαφοροποίησης της διδασκαλίας (σε επίπεδο περιεχομένου, διαδικασίας, παραγόμενου προϊόντος και μαθησιακού περιβάλλοντος) με βάσει τα ατομικά χαρακτηριστικά του/της εκάστοτε μαθητή/τριας καθώς και τρόποι αξιοποίησης της μητρικής του/της γλώσσας
  • Συζήτηση των διαδικασιών που πραγματοποιούνται για την αυτοματοποίηση των τεσσάρων γλωσσικών δεξιοτήτων (παραγωγή και κατανόηση γραπτού και προφορικού λόγου)
  • Προτάσεις αποτελεσματικής διδασκαλίας και ενίσχυσης της ανάπτυξης των δεξιοτήτων αυτών. Δίνονται στρατηγικές, δημιουργικές δραστηριότητες και εργαλεία για άμεση εφαρμογή ιδεών σε μαθήματα Γλώσσας και για τις ώρες στήριξης.

Διδασκαλία της Ελληνικής ως επιπρόσθετης γλώσσας ΙΙ: Προτάσεις και πρακτικές εφαρμογές για διδασκαλία λεξιλογίου και γραμματικής – Νάνσια Κυριάκου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

  • Γνωρίζοντας τους/τις μαθητές/τριες μας: συζήτηση όρων όπως, μητρική, δεύτερη, ξένη γλώσσα, διγλωσσία, διδιαλεκτισμός, πολυγλωσσία κ.ά.
  • Κατάρριψη των μύθων περί εκμάθησης και διδασκαλίας δεύτερων και ξένων γλωσσών.
  • Αναφορά στο μαθησιακό φορτίο (η προσπάθεια που καταβάλλεται για εκμάθηση μιας Γ2) και συγκεκριμένα του μαθησιακού φορτίου στην Ελληνική. Προτάσεις για άμεση και έμμεση διδασκαλία λεξιλογίου και εφαρμογή τους στα σχολικά εγχειρίδια του δημοτικού.
  • Συζήτηση περί διδασκαλίας της γραμματικής. «Πόσο εντατικά και μέχρι ποιο βάθος επιδιώκεται η διδασκαλία της γραμματικής σε μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία»; «Ποια κριτήρια καθορίζουν τον βαθμό δυσκολίας που μπορεί να συνοδεύει τη γνώση συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου»;
  • Συζήτηση περί αξιολόγησης. Αναφορά στη μελέτη λαθών και στα συχνότερα λάθη κατά τη διάρκεια εκμάθησης της Ελληνικής καθώς και στη διαχείριση του γλωσσικού λάθους
  • Προτάσεις αξιοποίησης τεχνολογικών μέσων για τη διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας.

Διδασκαλία των Ελληνικών ως επιπρόσθετη γλώσσα: προτάσεις και πρακτικές εφαρμογές για τη συμβατική τάξη – Νάνσια Κυριάκου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

  • Γνωρίζοντας τους/τις μαθητές/τριες μας: συζήτηση όρων όπως, μητρική, δεύτερη, ξένη γλώσσα, διγλωσσία, διδιαλεκτισμός, πολυγλωσσία κ.ά.
  • Κατάρριψη των μύθων περί εκμάθησης και διδασκαλίας δεύτερων και ξένων γλωσσών
  • Συζήτηση του ρόλου της Γ1 στην εκμάθηση της Γ2 και των ομοιοτήτων ή διαφορών μεταξύ της κατάκτησης της Γ1 και εκμάθησης της Γ2
  • Εξέταση κοινών χαρακτηριστικών των μαθητών με μεταναστευτική βιογραφία, όπως «παρεμβολές» και «εναλλαγές γλωσσικού κώδικα»
  • Προτάσεις διαφοροποίησης της διδασκαλίας (σε επίπεδο περιεχομένου, διαδικασίας, παραγόμενου προϊόντος και μαθησιακού περιβάλλοντος) με βάσει τα ατομικά χαρακτηριστικά του/της εκάστοτε μαθητή/τριας καθώς και τρόποι αξιοποίησης της μητρικής του/της γλώσσας.
  • Συζήτηση των διαδικασιών που πραγματοποιούνται για την αυτοματοποίηση των τεσσάρων γλωσσικών δεξιοτήτων (παραγωγή και κατανόηση γραπτού και προφορικού λόγου).
  • Προτάσεις αποτελεσματικής διδασκαλίας και ενίσχυσης της ανάπτυξης των δεξιοτήτων αυτών. Δίνονται στρατηγικές, δημιουργικές δραστηριότητες και εργαλεία για άμεση εφαρμογή ιδεών σε μαθήματα γλώσσας και για τις ώρες στήριξης.

 

Δουλεύοντας με γνωστικά απαιτητικά έργα στα Μαθηματικά με όλους τους μαθητές μας – μαθαίνοντας μέσα από τις διδασκαλίες μας - Χαράλαμπος Γ. Χαραλάμπους, Σοφία Αγαθαγγέλου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα)

Το σεμινάριο εστιάζει σε δύο βασικούς άξονες της αποτελεσματικής διδασκαλίας των Μαθηματικών. Ο ένας αφορά στην εμπλοκή των μαθητών/τριων σε γνωστικά απαιτητικά έργα, δηλαδή έργα που έχουν την δυνατότητα να εμπλέκουν τους μαθητές σε μαθηματική σκέψη και συλλογισμό. Ο άλλος αφορά στη διαφοροποίηση της διδασκαλίας, ώστε αυτή να ανταποκρίνεται στα διαφορετικά επίπεδα μαθητών που έχουμε στις τάξεις μας. Το σεμινάριο πραγματεύεται θέματα συνδυασμού των δύο αξόνων, ώστε η διδασκαλία να επιτρέπει στον βαθμό που αυτό είναι δυνατό την εμπλοκή όλων των μαθητών/τριων της τάξης σε γνωστικά απαιτητικά έργα στα Μαθηματικά.

Το σεμινάριο αξιοποιεί υλικό που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος EDUCATE (Enhancing Differentiated Instruction and Cognitive Activation in Mathematics Lessons by Supporting Teacher Learning) για την ταυτόχρονη προαγωγή των δύο αξόνων στη διδασκαλία. Αξιοποιεί επίσης σύγχρονη μεθοδολογία στην επαγγελματική μάθηση των εκπαιδευτικών, η οποία αναφέρεται στην ανάλυση της διδασκαλίας, συμπεριλαμβανομένης και της δικής τους. Στο πλαίσιο αυτό, αξιοποιούνται οπτικογραφημένες διδασκαλίες των εκπαιδευτικών και δημιουργούνται λέσχες ανάλυσης οπτικογραφημένων διδασκαλιών με επίκεντρο την εμπλοκή όλων των μαθητών/τριων σε γνωστικά απαιτητικά έργα.

 Προϋποθέσεις:

- Το σεμινάριο απευθύνεται σε σχολεία που επιθυμούν σειρά συναντήσεων (περίπου 8). Σε συνεννόηση με το σχολείο, καθορίζεται πλάνο εργασίας

- Με βάση τη μεθοδολογία που αξιοποιείται στο σεμινάριο (δηλ. λέσχες ανάλυσης οπτικογραφημένων διδασκαλιών) είναι σημαντικό ο αριθμός των εκπαιδευτικών που θα συμμετέχουν στο σεμινάριο να επιτρέπει τη δημιουργία κοινότητας μάθησης εντός του σχολείου (ιδανικά 3-4 εκπαιδευτικοί).

 

Εισαγωγή στην Θετική Εκπαίδευση - Βίκυ Χαραλάμπους (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα)

Η Θετική Εκπαίδευση συμβάλλει στην ενίσχυση του ευ ζην και της άνθισης στη σχολική κοινότητα. Το εισαγωγικό αυτό σεμινάριο αναφέρεται στα οφέλη της Θετικής Εκπαίδευσης που αφορούν στην πρόληψη και διαχείριση προβλημάτων ψυχοκοινωνικής υγείας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, όπως είναι η κατάθλιψη και το άγχος, τα περιστατικά βίας, επιθετικότητας και εκφοβισμού, αρνητικές στάσεις για το σχολείο, χαμηλή δέσμευση μαθητών/τριων και εκπαιδευτικών, χρήση ουσιών, αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών και παρέχει συγκεκριμένες εισηγήσεις.

Εναλλακτικές μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης - Χάρις Χαραλάμπους (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα)

Στα νέα Αναλυτικά Προγράμματα λαμβάνεται υπόψη, όχι μόνο το περιεχόμενο των γνωστικών αντικειμένων (διδακτέα ύλη) αλλά επίσης και οι μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης, οι τρόποι αξιολόγησης των μαθητών/τριών, το μαθησιακό περιβάλλον και άλλες δραστηριότητες που απαιτούνται για την επιτυχία της αποστολής του σχολείου. Αναμένεται ότι μέσα από το μεταρρυθμισμένο εκπαιδευτικό σύστημα οι μαθητές/τριες θα αποκτήσουν ιδιότητες, ικανότητες και δεξιότητες που περιλαμβάνουν: τη δημιουργικότητα, την κριτική σκέψη και αναστοχαστική διαχείριση της γνώσης, τις ικανότητες και δεξιότητες ανάλυσης και σχεδιασμού, την προθυμία και ικανότητα για συλλογική εργασία και ανταλλαγή πληροφοριών, την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και παράλληλα, την ετοιμότητα αναζήτησης εναλλακτικών λύσεων, την ενσυναίσθηση και τις δεξιότητες διαπροσωπικής επικοινωνίας.

Τα νέα αναλυτικά προγράμματα προωθούν και ενθαρρύνουν τη χρήση εναλλακτικών και συνεργατικών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης, όπως τη χρήση βιωματικών ασκήσεων, ομαδικών εργασιών, προσομοιώσεων, debate, μελέτες περιπτώσεων, υπόδυση ρόλων, ιδεοθύελλες, δημιουργικές δραστηριότητες. Με αυτό τον τρόπο υπάρχει καλύτερο «πάντρεμα» της θεωρίας με την πράξη και καλύτερη κατανόηση και εμπέδωση των θεωρητικών εννοιών.

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι οι βασικές δεξιότητες που πρέπει να έχουν οι εκπαιδευτικοί τον 21ου αιώνα είναι: δεξιότητες μάθησης, δημιουργική και κριτική σκέψη, δεξιότητες συνεργασίας, ικανότητα χρήσης της τεχνολογίας και ικανότητα χρήσης μαθητο-κεντρικών προσεγγίσεων. Στο σεμινάριο αυτό θα εξηγηθούν πρώτα οι λόγοι για τους οποίους είναι χρήσιμες οι εναλλακτικές μέθοδοι διδασκαλίας καθώς και ανάλυση των 4 διαφορετικών τύπων μάθησης (learning styles) με τους οποίους μαθαίνουν καλύτερα οι άνθρωποι ανεξαρτήτως ηλικίας - ακουστικά, οπτικά, γνωστικά, με τη χρήση της αφής. Θα γίνει επίσης αναφορά στον κύκλο βιωματικής μάθησης του Kolb (Experiential Learning Cycle), στα εκπαιδευτικά θέματα στα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν αυτές οι μεθόδοι (π.χ. στη διδασκαλία θεμάτων της Αγωγής Υγείας και θεωρητικών μαθημάτων) και στους τρόπους εφαρμογής (χώρος, υλικά, εκπαιδευτικά ερεθίσματα). Ανάλογα με το διαθέσιμο χρόνο, θα γίνει πρακτική παρουσίαση διαφόρων μεθόδων, όπως άσκηση δημιουργίας θετικού κλίματος, άσκηση επίλυσης προβλήματος, άσκηση προσομοίωσης (simulation).

 

Εναντιωματική συμπεριφορά στο σχολικό περιβάλλον: κατανόηση και τρόποι διαχείρισης - Γεώργιος Γεωργίου (Λευκωσία, Λάρνακα)

Η εναντιωματική συμπεριφορά δεν είναι αποτέλεσμα «καθολικών» και σταθερών παραγόντων. Διάφορα προβλήματα, γεγονότα ακόμα και γενετικοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση τέτοιων προβλημάτων και συμπεριφορών. Για παράδειγμα, ένα παιδί με έντονο άγχος και ανασφαλή προσκόλληση μπορεί να εμπλέκεται σε αντικοινωνικές συμπεριφορές ως αποτέλεσμα των έντονων συναισθημάτων που βιώνει και την δυσκολία του να τα διαχειριστεί. Ταυτόχρονα, ένα παιδί με κύριο χαρακτηριστικό την απουσία του φόβου και της αντίληψης του κινδύνου μπορεί να εμπλέκεται ακριβώς στις ίδιες συμπεριφορές. Ως εκ τούτου, δυο εντελώς διαφορετικά προφίλ μπορούν να οδηγήσουν στον ίδιο παρανομαστή και φαινότυπο – την εναντιωματική συμπεριφορά.

Η σημαντικότητα της κατανόησης των μηχανισμών που μπορούν να οδηγήσουν στην εναντιωματική συμπεριφορά είναι το κλειδί για την κατάλληλη και αποτελεσματική διαχείριση τέτοιων συμπεριφορών στο σχολικό πλαίσιο και όχι μόνο. Στο πρώτο μέρος του εν λόγω σεμιναρίου θα επικεντρωθούμε στην κατανόηση. Πιο συγκεκριμένα, θα παρουσιαστούν οι διάφοροι παράγοντες και τα διαφορετικά προφίλ που μπορούν να οδηγήσουν στην εναντιωματική συμπεριφορά. Παράγοντες όπως το οικογενειακό περιβάλλον αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, το ταμπεραμέντο και η προσωπικότητα του παιδιού, αλλά και βιολογικοί παράγοντες όπως ορμόνες και το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού αποτελούν μερικούς από τους κυριότερους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε εναντιωματικές συμπεριφορές.

Στο τελευταίο μέρος θα επικεντρωθούμε στο τι μπορεί να κάνει ο/η ίδιος/α ο/η εκπαιδευτικός για να διαχειριστεί τέτοια προβλήματα και περιστατικά στο σχολικό περιβάλλον. Λαμβάνοντάς υπόψη τους διαφορετικούς μηχανισμούς που μπορούν να οδηγήσουν σε εναντιωματικές συμπεριφορές, θα παρουσιαστούν οι μέθοδοι που μπορεί να εφαρμόσει τόσο εντός τάξης όσο και εκτός, εστιαζόμενοι στις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε τέτοιες περιπτώσεις. Με το πέρας του σεμιναρίου αναμένεται οι εκπαιδευτικοί να αποκτήσουν μια βασική γνώση αναφορικά με την κατανόηση και διαχείριση τέτοιων συμπεριφορών.

 

Ενδυναμώνοντας τις νέες γενιές: η ενθάρρυνση και η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας – Καλυψώ Απέργη (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Ποιος είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης στο πλαίσιο της διά βίου μάθησης στην προσπάθεια να αποκτήσουν οι πληθυσμοί μας μεγαλύτερη δυναμικότητα, αυτοπεποίθηση και δημιουργικότητα; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους μαθητές/τριες να αναπτύξουν πλήρως τις δυνατότητές τους για δημιουργική, κριτική και καινοτόμα σκέψη για την σύνδεση σχολείου και ζωής;

Η ενθάρρυνση και η καλλιέργεια αυτών των εγκάρσιων δεξιοτήτων οδηγεί στην ανάληψη πρωτοβουλιών, ομαδικής εργασίας, επίλυσης προβλημάτων και καινοτόμων ιδεών και λύσεων.

Προϋποθέσεις: Η ενημερωτική διάλεξη προσφέρεται με τη μορφή μίας συνάντησης, διάρκειας δύο διδακτικών περιόδων, σε παιδαγωγική συνεδρία προσωπικού.

Ενδυναμώνοντας τις νέες γενιές: η ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων ζωής για τους πολίτες του 21ου αιώνα – Καλυψώ Απέργη (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Ποια η διαφορά δεξιοτήτων και ικανοτήτων;
Γιατί θεωρούνται μείζονος σημασίας στο νέο ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό πλαίσιο;
Πως μπορούμε να αναπτύξουμε τις βασικές δεξιότητες και ικανότητες στο σχολείο του 21ου αιώνα;
Πως αξιολογούνται οι δεξιότητες και οι ικανότητες;

 

Ενδυνάμωση σχέσεων ανθρώπινου δυναμικού και πρακτικές εμψύχωσης για μια δημιουργική σχολική κοινότητα/ Προγράμματα ΗΟPEs και PYE - Δάφνη Νικολαΐδου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Το σεμινάριο βασίζεται στις πρακτικές του ευρωπαϊκού Προγράμματος HOPEs και του μοντέλου δημιουργικής κοινότητας του οργανισμού PYE, των οποίων αποστολή είναι η απελευθέρωση της εσωτερικής δημιουργικής δύναμης των συμμετεχόντων/ουσών και η οικοδόμηση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος εμπιστοσύνης. Περιλαμβάνει δημιουργικές δραστηριότητες και πρακτικές, με κοινό στοιχείο τις διάφορες μορφές τέχνης, αφού μέσα από αυτές λαμβάνονται δημιουργικά ρίσκα, καθρεφτίζεται η εσωτερική σημασία των πραγμάτων, αναπτύσσεται η ενσυναίσθηση, ενισχύεται η ανθρώπινη επαφή, ενώ παράλληλα διδάσκονται και σύγχρονες ηγετικές ικανότητες. Εστιάζει στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, εστιασμένη σε πέντε πυλώνες: α) θετικά συναισθήματα, β) αξίες και δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα, γ) θετικός σκοπός, δ) θετική αντιμετώπιση των δυσκολιών και ε) θετικές σχέσεις.

 

Ενίσχυση θετικών συμπεριφορών στο σχολείο - Μαρίνα Κατσαρή (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Ενίσχυση θετικών συμπεριφορών:

Οι συμμετέχοντες εξοικειώνονται με το «τριγωνικό σύστημα» για την ανάπτυξη θετικών/επιθυμητών συμπεριφορών στο σχολικό περιβάλλον, με βάση μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχουν εφαρμοστεί διεθνώς με θετικά αποτελέσματα (π.χ. Ισλανδία, περίπτωση που παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με την Κύπρο, ειδικά όσο αφορά την πληθυσμιακή βάση, τον νησιωτικό χαρακτήρα του κράτους, τις ισχυρές επιρροές από τον αγγλοσαξονικό κόσμο κ.λπ.). Το «τριγωνικό σύστημα» προκρίνει τη διαλογή και κατάταξη των συμπεριφορών των μαθητών σε τρία επίπεδα: σχολικό, επίπεδο τάξης/ομάδας και ατομικό. Ανεξαρτήτως του ισοζυγίου θετικών-επιρρεπών-ανεπιθύμητων συμπεριφορών, το πρώτο βασικό βήμα για τη διαχείριση των συμπεριφορών αυτών είναι η χαρτογράφησή τους. Έτσι, ο εκπαιδευτικός δεν εξαντλεί τα μέτρα επιβολής πειθαρχίας ούτε σε ομαδικό ούτε σε ατομικό επίπεδο αλλά εντάσσει τη συμπεριφορά του σε ένα σύστημα που χωρίς να χάνει την επαφή με τις πιο ιδιαίτερες συμπεριφορές προωθεί ένα γενικό σύστημα ενίσχυσης συμπεριφοράς. Στόχος είναι η εμπέδωση αυτής της γενική τάσης να συμπαρασύρει δημιουργικά και τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές και να τις μετατρέψει σε θετικές.


Αποκατάσταση σχέσεων εκπαιδευτικού και μαθητή/τριας και συμφιλίωση με το σχολείο:

Σε αυτή τη φάση που εξειδικεύει την προηγούμενη, ο εκπαιδευτικός προσκαλεί τους μαθητές/τριες στην κατάρτιση συμφωνιών που θα διέπουν τη ζωή της τάξης και, σε μεγαλύτερη κλίμακα, του σχολείου. Αυτές οι συμφωνίες δεν αποκλίνουν από τους αναγκαστικούς περιορισμούς και υποχρεώσεις που θέτουν οι απαράκαμπτοι κανονισμοί ενός σχολείου, για αυτό και η συμφωνία αποκαλείται «ρεαλιστική». Με αυτό τον τρόπο, ο/η εκπαιδευτικός αποδεικνύει καθημερινά ότι αφουγκράζεται τις ανάγκες των μαθητών/τριών και ως θεμιτό αντάλλαγμα απαιτεί οι μαθητές/τριες να αντιλαμβάνονται και να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που θέτει ένα σχολικό πλαίσιο. Η «ρεαλιστική συμφωνία» και οι ιδιαίτερες εκφάνσεις της αποτελούν το καθημερινό κοινωνικό συμβόλαιο της τάξης και γι΄ αυτό τον λόγο πρέπει να της δίνεται η ανάλογη έμφαση π.χ. μέσω των εικαστικών ή παραστατικών τεχνών, μέσω της επεξήγησης των επιβαλλόμενων κυρώσεων κτλ.

Ενσωμάτωση των Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση - Παναγιώτης Κοσμάς (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

  • Θεωρητικές προσεγγίσεις στην Τεχνολογικά Υποστηριζόμενη Μάθηση μέσα από τη διεθνή βιβλιογραφία και έρευνα
  • Αποτελέσματα εκπαιδευτικών παρεμβάσεων με τεχνολογία από την Κύπρο και το εξωτερικό
  • Ψηφιακό χάσμα και δεξιότητες των μαθητών
  • Ανάπτυξη κριτικής σκέψης μέσω της τεχνολογίας
  • Η περίπτωση της «ενσώματης μάθησης» (embodied learning) και τεχνολογικών εργαλείων στην εκπαιδευτική πράξη, που αποτελεί μια παγκόσμια τάση ενσωμάτωσης τεχνολογιών στη διδασκαλία
  • Εμπόδια και δυσκολίες στην ενσωμάτωση των Τ.Π.Ε και πως αντιμετωπίζονται.
  • Γνωριμία με διάφορα δωρεάν διαδικτυακά εργαλεία και πρακτική εφαρμογή (π.χ. google drive, google classroom, mobile applications, evernote, ΚΑΗΟΟΤ και άλλα)
  • Σενάρια εκπαιδευτικής παρέμβασης με τεχνολογία (π.χ. στο μάθημα της γλώσσας μέσω rosetta stone, στα μαθηματικά με το Kinect camera, και άλλα).
  • Διάφορες δραστηριότητες που προϋποθέτουν την εμπλοκή όλων των συμμετεχόντων

Επικοινωνία και Συνεργασία με γνώμονα τις ανάγκες των παιδιών – Σοφία Καραβασίλη (Λεμεσός, Πάφος)

Η συνεργασία των γονέων/κηδεμόνων με το σχολείο του παιδιού τους θεωρείται βασικός παράγοντας για τη βελτίωση όχι μόνο της σχολικής επίδοσης του παιδιού αλλά και των σχέσεων με το σχολείο και τους/τις εκπαιδευτικούς, της κοινωνικής του συμπεριφοράς και γενικότερα της κοινωνικο-συναισθηματικής του ανάπτυξης.
Όμως, η συνεργασία μεταξύ σχολείου και οικογένειας είναι μια σύνθετη διαδικασία στην οποία εμπλέκονται τόσο παράγοντες που αφορούν στους γονείς όσο και παράγοντες που αφορούν στους εκπαιδευτικούς σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Η σύγκλιση απόψεων και πρακτικών μεταξύ των δύο πλευρών δεν είναι αυτονόητη. Συχνά υπάρχουν εμπόδια ή δυσκολίες, με αποτέλεσμα οι γονείς είτε να περιορίζουν, ως προς το βαθμό και ως προς την ποιότητα επαφής την ενεργό συμμετοχή των παιδιών τους στη σχολική ζωή, είτε να γίνονται παρεμβατικοί χωρίς όρια στο εκπαιδευτικό έργο ή/και τη σχολική ζωή.
Σ΄αυτό το σεμινάριο μέσα από την ενεργητική συμμετοχή εκπαιδευτικών θα προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε τα χαρακτηριστικά της επικοινωνίας μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών και να συζητήσουμε τρόπους που αυτή μπορεί να γίνει πιο ουσιαστική με στόχο την κάλυψη των αναγκών των παιδιών, την πρόληψη διαφόρων προβλημάτων που αυτά εμφανίζουν, την ανάπτυξη υγιών συμπεριφορών και τη διευκόλυνση των εκπαιδευτικών στο έργο τους.

Επικοινωνία: το Α και το Ω στην καθημερινότητα του σχολείου: Ανάπτυξη Δεξιοτήτων Επικοινωνίας – Σοφία Καραβασίλη (Λεμεσός, Πάφος)

Η επικοινωνία μοιάζει να είναι ένα από τα πιο απλά πράγματα στον κόσμο που συμβαίνει κάθε φορά που μιλάμε με κάποιον. Έχει τύχει όμως στον καθένα, τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική του ζωή, να μιλάει και να αισθάνεται ότι ο συνομιλητής του δεν τον «ακούει» και δεν τον καταλαβαίνει. Αυτή είναι μια καθημερινή κατάσταση σε μια σχολική τάξη με κάποιους μαθητές/μαθήτριες.
Η δυνατότητα επικοινωνίας είναι η προσπάθεια να ανακαλύψουμε τι κρύβεται πίσω από τις δηλώσεις ενός ατόμου ή πίσω από τις αντιδράσεις του και να καταλάβουμε το πραγματικό νόημα του μηνύματος. Το παιδί και ο έφηβος που νιώθουν ότι τους καταλαβαίνουν αισθάνονται ασφαλείς να εκφράσουν τη γνώμη και τα συναισθήματά τους. Πολύ συχνά, όταν αυτό δεν συμβαίνει, τα άτομα συγκρούονται στην προσπάθεια τους να «ακουστούν», να «γίνουν αποδεκτοί», να «επιβληθούν».
Σ΄αυτό το σεμινάριο μέσα από την ενεργητική συμμετοχή των εκπαιδευτικών θα προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε τις δυσκολίες επικοινωνίας και να συζητήσουμε τρόπους που αυτή μπορεί να γίνει πιο ουσιαστική, βοηθώντας έτσι στην πρόληψη τόσο των συγκρούσεων όσο και διαφόρων προβλημάτων και κυρίως ενισχύοντας και βελτιώνοντας τις σχέσεις όλων μέσα στην τάξη και τη σχολική κοινότητα.  

Η Ελληνική ως δεύτερη γλώσσα: καλή η θεωρία, στην πράξη τι κάνουμε; - Φωτεινή Ευθυμίου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Σκοπός του σεμιναρίου είναι γνωριμία των εκπαιδευομένων με θεωρίες, πρακτικές, στρατηγικές, μέσα και εργαλεία, τα οποία συμβάλλουν στην αποτελεσματική διδασκαλία και εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Το σεμινάριο επικεντρώνεται σε επίδειξη πρακτικών παραδειγμάτων/δραστηριοτήτων και στη δημιουργία των προαναφερόμενων από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, μέσα από την ανταλλαγή εμπειριών/εισηγήσεων και κριτικό αναστοχασμό.

Βασικοί πυλώνες του σεμιναρίου:

  • Τι σημαίνει διδάσκω μια γλώσσα ως δεύτερη: ατομικοί, κοινωνικοί και πολιτισμικοί παράγοντες. Η διαφορά μεταξύ κατάκτησης της μητρικής γλώσσας και εκμάθησης μιας δεύτερης γλώσσας – το κυπριακό συγκείμενο.
  • Συχνά προβλήματα και δυσκολίες στη διδασκαλία και εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.
  • Θεωρίες, στρατηγικές και μοντέλα ανίχνευσης και ανάλυσης των επικοινωνιακών αναγκών της ομάδας-στόχου (έμφαση στα χαρακτηριστικά της σχολικής κοινότητας, όπου θα διεξαχθεί το σεμινάριο).
  • Θεωρίες και μοντέλα διδασκαλίας και εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.
  • Διαφοροποίηση διδασκαλίας («ανομοιογενείς» τάξεις).
  • Τα επίπεδα Γλωσσομάθειας του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου αναφοράς για τις Γλώσσες, του Συμβουλίου της Ευρώπης (η περίπτωση της κοινής νεοελληνικής γλώσσας). Η συμπόρευση της κοινής νεοελληνικής γλώσσας με την ελληνοκυπριακή διάλεκτο.
  • Πολυμεσικά εργαλεία δημιουργίας δραστηριοτήτων (δωρεάν πρόσβαση).

Το σεμινάριο θα επικεντρωθεί στις ανάγκες της κάθε σχολικής κοινότητας, με απώτερο στόχο την εφαρμογή των εισηγήσεων στο συγκεκριμένο συγκείμενο.

H φιλία μετρά: Προώθηση Θετικών Σχέσεων Μεταξύ Συνομηλίκων - Σιακού Μόνικα (Λευκωσία, Λάρνακα)

Οι δραστηριότητες που θα προσφερθούν έχουν στόχο την :
• Την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης μέσω της αναγνώρισης των δεξιοτήτων και των επιτευγμάτων των παιδιών
• Την αναγνώριση των συναισθημάτων τους και της εξωτερίκευσης/επικοινωνίας τους
• Την αναγνώριση του κώδικά συμπεριφοράς της φιλίας; χαρακτηριστικά καλού / κακού φίλου.
• Τη διερεύνηση της δυναμικής της Ομάδας Φιλίας.
• Την ανάληψη ευθύνης για τις ενέργειες και τη συμπεριφορά των παιδιών.

Θέματα Κοινωνιολογίας στην Εκπαίδευση - Φωτεινή Παπαδοπούλου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ατομικά, κοινωνικά δικαιώματα και διακρίσεις – Ποια είναι και πώς διαχειριζόμαστε την προσβολή/καταπάτησή τους; Βία, εκφοβισμός, παραβατικότητα στους νέους. Ρατσισμός, διακρίσεις και κοινωνική απομόνωση. Διαδίκτυο, ασφάλεια, και δικαιώμα στην ιδιωτικότητα. "Εκπαιδεύω καλλιεργώντας την Κριτική Ικανότητα". Τέλος, το σεμινάριο θα παρουσιάσει εισαγωγικές έννοιες γνωστών κοινωνιολόγων της εκπαίδευσης (π.χ. P. Bourdieu, B. Bernstein) και θα επεξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να εξηγηθούν σύγχρονα ζητήματα στην εκπαίδευση με σκοπό την πρόληψη και επίλυση τους.

 

Ιεραρχία στη σχολική μονάδα - Ιωάννης Χριστοδούλου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Το σχολείο, ως πολυδύναμος ανθρώπινος οργανισμός, έχει ανάγκη από τη διαστρωμάτωση στους ρόλους ευθύνης των εργαζομένων στις σχολικές μονάδες. Η ιεραρχία όχι μόνο είναι θεσμικά κατοχυρωμένη αλλά υπηρετεί την εύρυθμη και παραγωγική λειτουργία του σχολείου. Οι εκπαιδευτικοί από θέσεις ευθύνης μέσα στο σχολείο καθορίζουν τον χαρακτήρα της σχολικής μονάδας ως προς την εκπαιδευτική και την παιδαγωγική διαδικασία.Όσο και αν στην Κύπρο, προς το παρόν, δεν είναι αυτόνομες οι σχολικές μονάδες ως προς τον καθορισμό της διδακτέας ύλης, η διευθυντική ομάδα, με προεξάρχοντες τον διευθυντή/τρια δίνουν το στίγμα των εκπαιδευτικών προσδοκωμένων στο σχολείο του οποίου προΐστανται. Τόσο σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας όσο και σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση της μαθησιακής επίδοσης, η διεύθυνση του σχολείου μπορεί να καθοδηγεί, να επιβλέπει και να αξιολογεί το διδακτικό έργο και την απήχησή του στους μαθητές/τριες. Εναπόκειται στη διοικητική και την ηγετική ικανότητα του διευθύνοντος, να αξιοποιήσει την ισχύ που του παρέχει ο θεσμός, προς όφελος των μαθητών/τριών και προς διευκόλυνση των εκπαιδευτικών στο έργο τους. Για τους τελευταίους, με όποιο επίπεδο εμπειρίας και αν εργάζονται, η αναγνώριση του καθοριστικού ρόλου της διεύθυνσης του σχολείου αποτελεί πρωτογενή παραδοχή, η οποία ευκταίο είναι να επιβεβαιώνεται από την εμπνευσμένη και αποτελεσματική διοίκηση του σχολείου. Σε ό,τι αφορά την παιδαγωγική διαδικασία μέσα στο σχολείο, επίσης η διεύθυνση διαδραματίζει πρωτεύοντα και αναντικατάστατο ρόλο. Η παιδαγωγική κουλτούρα του φυσικού ηγέτη του σχολείου είναι από τα στοιχεία που προφαίνονται ισχυρά στον χαρακτήρα της σχολικής μονάδας. Οι εκπαιδευτικοί αλλά και οι μαθητές/τριες παραδειγματίζονται από το παιδαγωγικό πνεύμα και την παιδαγωγική συμπεριφορά του διευθυντή / τριας. Το ίδιο το σχολικό κλίμα διαμορφώνεται από την παιδαγωγική διάθεση της διεύθυνσης. Η ιεραρχία στο σχολείο πρέπει να παρέχει αίσθημα ασφάλειας και αξιοπρέπειας σε όλους που μετέχουν της εκπαιδευτικής ζωής στη σχολική μονάδα. Αυτό είναι το πρωτεύον προαπαιτούμενο για την εμπέδωση ενός θετικού σχολικού κλίματος και η πρωταρχική προϋπόθεση για την ευημερία του πληθυσμού του σχολείου. 

Κατανοώντας τον Σχολικό Εκφοβισμό μέσα από τα μάτια των παιδιών - Σιακού Μόνικα (Λευκωσία, Λάρνακα)

Τα περισσότερα, αλλά δυστυχώς όχι όλα τα θύματα και θύτες, ξεπερνούν τις αρνητικές εμπειρίες που βιώσαν στην κοινωνική ζωή του σχολείου. Συχνά όμως κουβαλούν τις συναισθηματικές πληγές του σχολικού εκφοβισμού για μια ζωή. Σε πολλές περιπτώσεις δεν γίνεται τίποτα για να βοηθηθεί ένα θύμα, αφού τα παιδιά φοβούνται ή ντρέπονται να μιλήσουν και να πάρουν θέση ενάντια στον εκφοβισμό. Επίσης συχνά είναι αδιανόητο για έναν γονέα να αντιληφθεί και να αποδεχτεί ότι το παιδί τους μπορεί να είναι θύτης και να προκαλεί κακό σε κάποιο άλλο παιδί. Τι καταλαβαίνουν όμως τα παιδιά όταν ακούν τις λέξεις «Σχολικός Εκφοβισμός», «Θύτης», «Θύμα», «Παιδία Παρατηρητές»; Σε αυτή την ομάδα λοιπόν θα πάρουμε όλοι θέση ενάντια στο σχολικό εκφοβισμό.

Κι αν ήσουν εσύ; Εργαστήριο ευαισθητοποίησης στην έννοια της Ειρήνης και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων - Πετρούλα Αντωνίου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Το σεμινάριο συνδυάζει ενημερωτική παρουσίαση και προτάσεις εφαρμογής. Θα καλύψει θεωρητικά την Εκπαίδευση για την Ειρήνη και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σε συντομία, δίνοντας προτάσεις εφαρμογής στο πλαίσιο του σχολείου και της τάξης. Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε σχολείου, κατά το σεμινάριο οι εκπαιδευτικοί θα έχουν την ευκαιρία να αναστοχαστούν πάνω στον ρόλο τους σε σχέση με ζητήματα διαφορετικότητας, μισαλλοδοξίας και ρατσισμού, να συζητήσουν τις προκλήσεις που έχουν συναντήσει μέχρι στιγμής, καθώς και άλλες πτυχές της πολιτικής του Υπουργείου για τα αντίστοιχα ζητήματα.

Μη τυπική εκπαίδευση και διδασκαλία στην τάξη: Μέθοδοι και πρακτικές εφαρμογές - Eλισάβετ Κιούρτη (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Αμμόχωστος)

Tα τελευταία χρόνια στο χώρο της έρευνας παρατηρείται η στροφή στην κοινωνική θέαση του γραμματισμού (Gee, 1994) και πιο συγκεκριμένα στην εις βάθος έρευνα στις πρακτικές γραμματισμού στο πεδίο. Tα κείμενα και οι πρακτικές γραμματισμού σύμφωνα με τις Νέες Σπουδές στο Γραμματισμό είναι μέσα δόμησης, αφήγησης, διαμεσολάβησης, εκτέλεσης και εξερεύνησης ταυτοτήτων. Με άλλα λόγια η αναγνώριση των πρακτικών γραμματισμού ως κοινωνική πρακτική οδήγησε πολλούς θεωρητικούς στο να αναγνωρίσουν ότι οι ταυτότητες των ανθρώπων μεσολαβούν και διαμεσολαβούνται από τα κείμενα που που διαβάζουν, γράφουν, και για τα οποία μιλούν. (Lewis & del Valle, 2009; McCarthey, 2001; McCarthey & Moje, 2002). Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η έννοια της μη τυπικής εκπαίδευσης, η οποία συνδέεται με ένα σύνολο δραστηριοτήτων διδασκαλίας/μάθησης που διαφοροποιούνται από τον παραδοσιακό σχολικό τύπο εκπαίδευσης. Η μη τυπική εκπαίδευση επικεντρώνεται στους εκπαιδευόμενους και στη διαδικασία μάθησης, επιδιώκοντας την ενεργή συμμετοχή τους σε όλη τη διαδικασία. Προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της, αξιοποιεί ενεργητικά όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων παιχνιδιακών μεθόδων διδασκαλίας/μάθησης, μεθόδων μαθητείας και της τεχνολογίας (Novosadova et al., 2014).
Το σεμινάριο θα έχει τη μορφή βιωματικού εργαστηρίου και περιλαμβάνει δυο μέρη.
Πρώτο μέρος σεμιναρίου:

  • Θεωρητική επιμόρφωση για το αυτόνομο και ιδεολογικό μοντέλο εκπαίδευσης. 
  • Θεωρητική επιμόρφωση για την έννοια της μη τυπικής εκπαίδευσης.
    Δεύτερο μέρος σεμιναρίου  
  • Βιωματικές δραστηριότητες με συμμετέχοντες/ουσες εκπαιδευτικούς εστιασμένες στη μη τυπική εκπαίδευση τα πολυτροπικά κείμενα και τη γλώσσα. 

* Θα δοθούν ηλεκτρονικές πηγές για υλικό και ιδέες δραστηριοτήτων. 

Μαθητής με ΔΕΠ-Υ στην τάξη μου: πρόβλημα ή πρόκληση; - Ανδρέας Δημητρίου (Λάρνακα, Αμμόχωστος)

Στο σεμινάριο θα δοθεί ο κλινικός ορισμός της ΔΕΠ-Υ και η συμπτωματολογία της τόσο στο σχολικό όσο και στο οικογενειακό πλαίσιο. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να ξεχωρίσουν ποια και πόσα συμπτώματα παραπέμπουν σε ΔΕΠ-Υ και ποια συμπτώματα σε ζωηράδα ή απλά αρνητική συμπεριφορά. Θα γίνει αναφορά στο Διαγνωστικό Εγχειρίδιο DSM-V και θα εξηγηθεί, μέσω παραδειγμάτων πραγματικών περιπτώσεων της κυπριακής εκπαίδευσης, η διαφορά μεταξύ της ΔΕΠ-Υ και της «άτακτης» συμπεριφοράς. Θα δοθεί έμφαση ιδίως στην κλινική εικόνα της ΔΕΠ-Υ στο σχολείο. Εκτενέστερα, θα αναλυθούν τα συμπτώματα της απροσεξίας, της υπερκινητικότητας και της παρορμητικότητας μέσα στο πλαίσιο της τάξης και της σχολικής αυλής. Στη συνέχεια, θα αναλυθούν τα δευτερογενή προβλήματα της ΔΕΠ-Υ στο σχολείο. Δηλαδή, θα συζητηθούν οι δευτερογενείς επιπτώσεις της ΔΕΠ-Υ που είναι τα μαθησιακά προβλήματα, τα συναισθηματικά προβλήματα, τα κοινωνικά προβλήματα καθώς και τα προβλήματα ύπνου, κινητικού συντονισμού και χρήσης ουσιών. Παράλληλα, θα συζητηθεί και η συνύπαρξη της ΔΕΠ-Υ και με άλλες παιδικές διαταραχές, όπως είναι οι μαθησιακές διαταραχές, οι αγχώδεις διαταραχές και οι διασπαστικές διαταραχές π.χ. εναντιωτική-προκλητική διαταραχή, διαταραχή της διαγωγής. Επιπλέον, θα συζητηθεί η αιτιολογία της ΔΕΠ-Υ και ποιοι είναι σύμφωνα με τα τελευταία ερευνητικά δεδομένα οι παράγοντες που αναπτύσσουν ελλειμματική προσοχή και υπερκινητικότητα. Ακόμη, θα εξεταστεί η εξελικτική πορεία ενός παιδιού με ΔΕΠ-Υ από τη βρεφική ηλικία μέχρι και την ενήλικη ζωή. Θα δοθεί στους/στις εκπαιδευτικούς της ομάδας η συμπτωματολογία ανα ηλικία και θα συζητηθεί μαζί τους πως μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο αξιολόγησης της περίπτωσης ενός παιδιού της τάξης τους. Επίσης, θα δοθεί χρόνος σε αυτούς να αναπτύξουν σε μικρές ομάδες ερωτηματολόγιο ανίχνευσης ανά ηλικία για χρήση σε συνέντευξη είτε με γονείς είτε με παιδιά. Στη συνέχεια, θα δοθεί έμφαση στους τρόπους αξιολόγησης της ΔΕΠ-Υ, στις περιοχές αξιολόγησης καθώς και στα έγκυρα και αξιόπιστα μέσα αξιολόγησης. Τελειώνοντας, θα εξηγηθούν οι παρεμβάσεις που είναι δυνατόν να γίνουν στο παιδί όπως η φαρμακευτική παρέμβαση, η συμπεριφορική παρέμβαση, η γνωστική παρέμβαση, η γνωστικό-συμπεριφορική παρέμβαση και η νευροανάδραση. Επίσης, θα αναλυθούν οι παρεμβάσεις στο πλαίσιο της οικογένειας. Θα δοθούν κατάλληλες τεχνικές για αλλαγή της δομής του πλαισίου της οικογένειας όταν υπάρχει παιδί με ΔΕΠ-Υ καθώς και στη ψυχολογική υποστήριξη-συμβουλευτική και εκπαίδευση των γονέων. Εν κατακλείδι, θα γίνει εκτενής αναφορά στις παρεμβάσεις στο σχολείο. Θα συζητηθεί η γενική στρατηγική που δυνατόν να ακολουθείταιγια μια επιτυχημένη διδασκαλία παιδιών με ΔΕΠ-Υ. Τα επιτυχημένα προγράμματα για παιδιά με ΔΕΠ-Υ και αφορούν σε α) την ακαδημαική διδασκαλία, β) παρεμβάσεις στη συμπεριφορά και γ) προσαρμογές στην τάξη διδασκαλίας.

 

Μαθητής με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες στην τάξη μου: τρόποι ανίχνευσης και αντιμετώπισης - Ανδρέας Δημητρίου (Λάρνακα, Αμμόχωστος)

  • Εισαγωγή
  • Τι είναι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (Ε.Μ.Δ)
  • Κλινική Εικόνα
  • Δευτερογενή προβλήματα των Ε.Μ.Δ.
  • Συνύπαρξη με άλλες διαταραχές
  • Εξελικτική πορεία Ε.Μ.Δ.
  • Ανησυχητικές ενδείξεις Ε.Μ.Δ. ανά ηλικιακή ομάδα
  • Αξιολόγηση και διάγνωση της Ε.Μ.Δ.
  • Θεραπευτικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της τάξης

Μέθοδοι διδασκαλίας της ορθογραφικής δεξιότητας - Αργυρώ Φελλά (Λευκωσία)

Η διδασκαλία παιδιών με δυσκολίες στην κατάκτηση του γραπτού λόγου αποτελεί μία ιδιαίτερη πρόκληση για τους/τις εκπαιδευτικούς, μιας και η πρόοδος των μαθητών/τριών αυτών στην ορθογραφία συνήθως δεν είναι ανάλογη με την πρόοδό τους στην ανάγνωση. Αυτό δεν είναι δύσκολο να ερμηνευθεί, άν αναλογιστεί κανείς πως το ελληνικό ορθογραφικό σύστημα χαρακτηρίζεται από υψηλή αντιστοιχία μεταξύ γραφημάτων και φωνημάτων. Αυτό συνεπάγεται πως ο/η αναγνώστης μπορεί να διαβάσει με υψηλό ποσοστό ακρίβειας τις λέξεις που συναντά βασισμένος στην εφαρμογή της γραφοφωνημικής αντιστοιχίας. Το ποσοστό αυτό μειώνεται στην περίπτωση που καλείται να ορθογραφήσει μια λέξη, γιατί η μετατροπή των φωνημάτων σε γραφήματα δεν είναι τόσο προβλέψιμη. Για παράδειγμα, υπάρχει μία γραφή για το /a/, δύο διαφορετικές γραφές για το /o/ (ο, ω) και έξι διαφορετικές γραφές για το /i/ (ι, υ, η, ει, οι, υι).
Στόχος του συγκεκριμένου σεμιναρίου είναι να βοηθήσει τους/τις εκπαιδευτικούς, αφού κατανοήσουν τη δομή και το περιεχόμενο της ορθογραφικής επεξεργασίας, να εφαρμόσουν, στο πλαίσιο της τάξης, δομημένες δραστηριότητες που επιδιώκουν την ανάπτυξη του ορθογραφικού λεξικού των μαθητών/τριών, ώστε να έχουν ευχερή και ταχεία πρόσβαση σε αυτό.
Αναλυτικότερα, αφετηρία του σεμιναρίου αποτελεί η αποσαφήνιση του ορισμού και της δομής της ορθογραφικής επεξεργασίας και η μελέτη των σταδίων ανάπτυξης της ορθογραφικής δεξιότητας στην ελληνική γλώσσα. Θα γίνει αναφορά σε θεωρητικά μοντέλα και πειραματικά ευρήματα για τους τρόπους σύνδεσης και αλληλεξάρτησης της ανάγνωσης και της ορθογραφίας στην ελληνική γλώσσα. Δε θα μπορούσε από το συγκεκριμένο μέρος να απουσιάζει η παρουσίαση έργων που χρησιμοποιούνται στη βιβλιογραφία και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της τάξης για την αξιολόγηση της ορθογραφικής ικανότητας των μαθητών/τριών. Ακολούθως, αφού αναλυθούν τα ποσοτικά και ποιοτικά ορθογραφικά λάθη των ελληνόφωνων παιδιών, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην περιγραφή και συζήτηση αποτελεσματικών δραστηριοτήτων, παιχνιδιών, μεθόδων και τεχνικών διδασκαλίας που μπορούν να εφαρμοστούν στην τάξη για τη βελτίωση της ορθογραφικής ικανότητας των μαθητών που εντοπίζουν δυσκολίες στη γραφή των λέξεων στα ελληνικά. Τέλος, στο πλαίσιο του σεμιναρίου θα παρουσιαστεί ένα ενδεικτικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα δραστηριοτήτων διδασκαλίας της ορθογραφίας.

Μεθοδολογία Έρευνας Δράσης και Ανάπτυξη Κουλτούρας Μάθησης - Αρσινόη Κυριάκου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος)

Η έρευνα έχει καθοριστικό ρόλο στην εκπαίδευση. Στο χώρο της εκπαίδευσης είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν διάφορα είδη έρευνας. Η έρευνα δράση αποτελεί ένα είδος εκπαιδευτικής έρευνας που συμβάλλει στην επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, στην ανάπτυξη κουλτούρας μάθησης και στη σχολική βελτίωση. Το σεμινάριο θα προσφερθεί ως εξής:

  • Εννοιολογική προσέγγιση της έρευνας δράσης και έμφαση στη σημασία της.
  • Ανάλυση της μεθοδολογίας της έρευνας δράσης και παρουσίαση των εργαλείων συλλογής δεδομένων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
  • Ανάλυση των τεχνικών Nominal Group και Delphi και ο ρόλος τους στην έρευνα δράσης.
  • Αναφορά στην έννοια της κουλτούρας σε έναν οργανισμό και επισήμανση της αναγκαιότητας δημιουργίας κουλτούρας μάθησης που αποβλέπει στην επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού, στη δια βίου μάθηση και κατ’ επέκταση στη σχολική βελτίωση.
  • Σύνδεση της έρευνας δράσης με την ανάπτυξη κουλτούρας μάθησης.
  • Συμβολή της έρευνας δράσης στη δημιουργία κουλτούρας μάθησης.
  • Εφαρμογή της τεχνικής nominal Group σε ένα θέμα που θα επιλέξουν οι εκπαιδευτικοί που θα παρακολουθήσουν το σεμινάριο και θα αφορά στη σχολική τους μονάδα.

Το σεμινάριο θα διεξαχθεί σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Καταρχάς θα παρουσιαστεί το θεωρητικό υπόβαθρο που σχετίζεται με τη μεθοδολογία της έρευνας δράσης και την ανάπτυξη κουλτούρας μάθησης. Ακολούθως, θα εφαρμοστεί σε πρακτικό επίπεδο η τεχνική Nominal Group, σε θεματική που επιθυμούν να διερευνήσουν οι εκπαιδευτικοί και σχετίζεται με το έργο και τη σχολική τους μονάδα.

Νεανική επιχειρηματικότητα και πρωτοβουλία: γιατί θεωρούνται από τις ικανότητες που πρέπει να κατακτήσει ο σύγχρονος άνθρωπος; – Καλυψώ Απέργη (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Ως ενημερωτική διάλεξη (μία σε συνάντηση/ σε παιδαγωγική συνεδρία προσωπικού):
- Απευθύνεται σε σχολεία που θα ήθελαν να γνωρίσουν καλύτερα αυτή τη βασική ικανότητα για τον σύγχρονο άνθρωπο
- Αφορά όλους τους εκπαιδευτικούς και όλα τα μαθήματα/ειδικότητες, καθώς η καλλιέργεια της πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητας διατρέχει όλα τα μαθήματα
Περιεχόμενο:
- Η επιχειρηματικότητα στην εκπαίδευση
- Βασικές γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις που σχετίζονται με αυτή την ικανότητα
- Κοινωνική/ περιβαντολογική/ πολιτιστική επιχειρηματικότητα
- Επιχειρηματική ηθική
- Ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού/ ο ρόλος του σχολείου
- Πως αξιολογείται μία επιχειρηματική σχολική δράση;
- Ανάπτυξη επιχειρηματικής κουλτούρας στο σχολικό περιβάλλον

Ως βιωματικό εργαστήρι (προσφέρεται με τη μορφή δύο ή περισσότερων συναντήσεων αναλόγως των αναγκών της σχολικής μονάδας):
- Απευθύνεται σε σχολεία που έχουν εντάξει προγράμματα/ δράσεις νεανικής επιχειρηματικοτητας και σε εκπαιδευτικούς που καθοδηγούν τις δράσεις αυτές κατά τη σχολική χρονιά 2018-2019
- Επίσης, σε σχολεία που θα ήθελαν να ενταχθούν σε υπάρχοντα προγράμματα και δράσεις που προσφέρονται μέσω του Υ.Π.Π. ή ευρωπαϊκά προγράμματα και χρειάζονται καθοδήγηση σε θέματα που αφορούν στην οργάνωση και ενεργοποίηση
- Προτρέπεται η συμμετοχή ομάδας μαθητών/τριών που μαζί με τους εκπαιδευτικούς, δημιούργησαν ή θέλουν να δημιουργήσουν μια επιχειρηματική πρωτοβουλία στο σχολείο τους.

 

Η κάθε εργαστηριακή συνάντηση, θα προγραμματίζεται σε συνεννόηση με την Λειτουργό του Π.Ι. και σύμφωνα με την πρόοδο της δράσης.

 

Οι εκπαιδευτικές αρχές των βιντεοπαιχνιδιών στη σχολική τάξη - Ελισάβετ Κιούρτη (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Αμμόχωστος)

Tα παιχνίδια υπάρχουν στη ζωή του ανθρώπου εδώ και χιλιάδες χρόνια ως τυπικές εμπειρίες και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, μέσα από τις οποίες αντικατοπτρίζεται το πώς βλέπει το κόσμο, πώς αποκτά εμπειρίες σε σχέση με άλλους ανθρώπους και τελικά πώς μαθαίνει (Squire, 2006). Από τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα, ωστόσο, τα παιχνίδια έχουν αποκτήσει νέες προεκτάσεις και νέους ρόλους στη παγκόσμια κουλτούρα. Συγκεκριμένα, τα video games σήμερα αποτελούν μια από τις ισχυρότερες και εμπορικότερες βιομηχανίες της σύγχρονης κοινωνίας. Εκατομμύρια έφηβοι (Global Industry Analysts Inc., 2009) παίζοντας video games διεπιδρούν με πολυεπίπεδες και διαφορετικές ψηφιακές πρακτικές γραμματισμού (Wright et al., 2002; Gee, 2007; Steinkuehler, 2007, 2010) και μέσα από συμβολικές πράξεις αλληλεπιδρούν για να κατασκευάσουν και να διαπραγματευτούν τους κοινωνικούς τους κόσμους (Myers, 2006). Από την άλλη, τα video games θεωρούνται κυρίως από γονείς κυρίως και το σχολείο ως η αιτία της σχολικής αποτυχίας των παιδιών (Bradshaw & Nichols, 2004) ή της χαμηλής επίδοσης που έχουν στην ανάγνωση και γραφή (Lee, Grigg & Donahue 2007) κυρίως, εάν είναι αγόρια gamers.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω σκοπός του σεμιναρίου είναι να συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση της έννοιας του εγγραμματισμού στον 21ο αιώνα μέσα από τις εκπαιδευτικές αρχές των βιντεοπαιχνιδιών και την ενσωμάτωση τους στο σχολικό μάθημα.

Οικογένεια και Σχολείο: οι δύο παιδαγωγικοί πόλοι στη ζωή του παιδιού - Ιωάννης Χριστοδούλου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Το σεμινάριο θα στηριχθεί στην εξής βασική αρχή - παραδοχή: ότι οικογένεια και σχολείο είναι οι δύο βασικοί παιδαγωγικοί πόλοι στη ζωή των παιδιών. Στο πλαίσιο αυτό, ζητούμενο για τη βελτιστοποίηση ταυτόχρονα της ηθικής ωρίμανσης και της αποτελεσματικότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας, είναι η τελεσφόρα επικοινωνία και ο συγχρονισμός παράλληλων παιδαγωγικών δράσεων οικογένειας και σχολείου. Στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα, που θέτει διαρκώς προκλήσεις σε ό,τι αφορά στην ανατροφή και την εκπαίδευση των παιδιών, ζητούμενο είναι η οικογένεια να επικοινωνεί αρμονικά με το σχολείο και το σχολείο να οργανώνει την επικοινωνία με την οικογένεια προς όφελος όλων των εμπλεκομένων και, κυρίως, των παιδιών. Η έρευνα έχει καταδείξει σαφώς τις ποικίλες δυσκολίες στην επικοινωνία αυτή: κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, διαφορές στην κουλτούρα και την αντίληψη οικογένειας και σχολείου για την εκπαιδευτική διαδικασία κ.λπ..
Στο σεμινάριο θα αναλυθούν οι σχέσεις οικογένειας και σχολείου στα εξής επίπεδα:

Επικοινωνία εκπαιδευτικών με τους γονείς

α) Ενημέρωση των γονιών ή των κηδεμόνων για τη μαθησιακή επίδοση των παιδιών καθώς και για τη σχολική τους παρουσία
β) Εμπέδωση νορμών συναντίληψης για την εκπαιδευτική και παιδαγωγική διαδικασία
γ) Διαχείριση διχογνωμιών τόσο για τη μαθησιακή επίδοση όσο και για τη διαγωγή των παιδιών
δ) Συνεργασία για την από κοινού διαπίστωση των ισχυρών στοιχείων και των αδυναμιών των παιδιών τόσο στο εκπαιδευτικό όσο και στο χαρακτηρολογικό επίπεδο.

Θεσμική επικοινωνία του σχολείου με τους γονείς

α) Ενημέρωση των γονιών για τους άξονες πάνω στους οποίους στηρίζεται η εκπαιδευτική διαδικασία στο σχολείο
β) Κοινές δράσεις για την ευημερία των παιδιών στο σχολείο (ενημερωτικές ημερίδες, εκδρομές, γιορτές, παιδαγωγικές συνεδρίες)

Ιδιαίτερα θέματα

α) Σχέση και επικοινωνία του σχολείου και των εκπαιδευτικών με διαζευγμένους γονείς
β) Επικοινωνία με τους γονείς για περιστατικά παραβατικότητας, εκφοβισμού και ιδιαίτερης συμπεριφοράς των παιδιών
Όλα τα πιο πάνω θα αναλυθούν στη βάση των τριών βασικών θεωρητικών μοντέλων για τη σχέση οικογένειας και σχολείου: οικοσυστημικό, μοντέλο κοινωνικών συστημάτων και μοντέλο συναισθηματικών επιδράσεων.

 

Όρια με Αγάπη στο Σχολείο. Δημιουργία Κλίματος Ασφάλειας, Υπευθυνότητας, Θετικής Συμπεριφοράς – Σοφία Καραβασίλη (Λεμεσός, Πάφος)

Το ζήτημα της οριοθέτησης   αφορά σε όλες τις ηλικίες των παιδιών και απασχολεί καθημερινά εκπαιδευτικούς και γονείς. Από την προσχολική μέχρι και την εφηβική ηλικία τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν να ακολουθούν κανόνες, να τηρούν όρια και να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύουν τον εαυτό τους, συμβιώνουν ικανοποιητικά με το περιβάλλον τους και γίνονται υπεύθυνα άτομα. Εξάλλου, η θέσπιση ορίων σε ένα ασυνείδητο επίπεδο ξεκινά για τους γονείς από τη στιγμή που αναλαμβάνουν τη φροντίδα του παιδιού τους.
Τα παιδιά αποκτούν θετική εικόνα για τον εαυτό τους και μια αίσθηση ασφάλειας, καθώς μεγαλώνουν όταν οι γονείς και οι κοντινοί ενήλικες, εκπαιδευτικοί, που φροντίζουν γι΄αυτά τους δίνουν την εικόνα ότι τα αγαπάνε και τα αποδέχονται. Όταν αυτά τα στοιχεία δεν έχουν δοθεί με δόκιμο και ουσιαστικό τρόπο από τον πυρήνα της οικογένειας στα παιδιά τότε εκφράζεται από αυτά μια συναισθηματική δυσκολία με ποικίλους τρόπους στη ζωή του σχολείου. Με τη θέσπιση ορίων, η αγάπη και η φροντίδα όχι μόνο δεν αποδυναμώνεται αλλά αποκτά και μια πρακτική διάσταση αυτή της φροντίδας, της προστασίας και της ασφάλειας των παιδιών.  
Μέσα από τη σταθερή εφαρμογή κανόνων, τα παιδιά, ακόμη και αν αντιδρούν, θυμώνουν ή επιδιώκουν την παραβίαση τους, νιώθουν την αγάπη και την αληθινή έγνοια του/της εκπαιδευτικού καθώς αντιλαμβάνονται τη βαθιά συμμετοχή του/της στην ανατροφή και τη διαπαιδαγώγησή τους.
Παρά τη σπουδαιότητα του θέματος για τη ζωή των παιδιών φαίνεται να υπάρχει σύγχιση με την προσωπική στάση κάποιων εκπαιδευτικών, τους κανονισμούς των σχολείων και την καθημερινή πρακτική, θέματα που χρειάζεται να διασαφηνιστούν για να αναλάβει καθένας την ανάλογη ευθύνη σε αυτή τη διαδικασία.

Παιδική κατάθλιψη και ο ρόλος του σχολείου - Γεώργιος Γεωργίου (Λευκωσία, Λάρνακα)

H κατάθλιψη είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να παρατηρηθεί σε όλα τα ηλικιακά φάσματα, από την παιδική μέχρι και την τρίτη ηλικία. Παρόλα αυτά, ιδιαίτερα στα παιδιά, πολλές φορές περνάει απαρατήρητη είτε λόγω άγνοιας είτε γιατί τα συμπτώματα δεν είναι πολύ ξεκάθαρα, ιδιαίτερα μέσα σε ένα σχολικό περιβάλλον με μεγάλο αριθμό μαθητών/τριων. Ως εκ τούτου, στόχος του σεμιναρίου είναι να δώσει κάποιες βασικές πληροφορίες για το τι είναι η παιδική κατάθλιψη, ποιες οι αιτίες και τα συμπτώματα, αλλά και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σχολικό περιβάλλον.

Στο πρώτο μέρος του σεμιναρίου θα γίνει επικέντρωση στις αιτίες. Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση της παιδικής κατάθλιψης – όπως για παράδειγμα η κατάσταση των γονέων, γεννητικοί παράγοντες, τραυματικά γεγονότα κτλ. Επιπρόσθετα θα παρουσιαστούν και τα βασικά συμπτώματα τα οποία συνδέονται με την παιδική κατάθλιψη. Για παράδειγμα τα έντονα αρνητικά συναισθήματα, η απόσυρση από κοινωνικές δραστηριότητες (στο διάλειμμα, μέσα στην τάξη), προβλήματα διατροφής και δυσκολίες στον ύπνο. Μέσα από το πρώτο μέρος του σεμιναρίου στόχος είναι να κατανοηθεί καλύτερα ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να εκδηλωθεί η κατάθλιψη, γεγονός που συνδέεται και με την καλύτερη ανίχνευση τέτοιων συμπτωμάτων στο σχολικό περιβάλλον.

Στο δεύτερο μέρος θα εστιαστούμε στους τρόπους αντιμετώπισης. Αναμφίβολα ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού και η συμβολή του/της είναι πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, σε συνεργασία με την οικογένεια και τους κατάλληλους ειδικούς. Ως εκ τούτου θα παρουσιαστούν κάποιες τεχνικές προσεγγίσεις και συμπεριφοράς εκ μέρους των εκπαιδευτικών οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν το παιδί στο σχολείο. Το φαινόμενο της παιδικής κατάθλιψης δυστυχώς δεν είναι σπάνιο και για αυτό η γνώση αποτελεί το καλύτερο τρόπο για αντιμετώπιση και πρόληψη.

 

Ποιος είναι ο Γονιός; Τι είναι το Σχολείο;Και πώς μπορούν Γονείς και Σχολείο να συνεργαστούν; - Λοΐζος Συμεού (Λευκωσία, Λάρνακα)

Στο εργαστήριο αυτό οι συμμετέχοντες/ουσες θα εργαστούν για τη διερεύνηση των παραστάσεων και προσδοκιών τους σε σχέση με το ποιοι είναι οι γονείς και ποιο το σχολείο και οι στόχοι του σήμερα. Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν συγκεκριμένες πρακτικές για τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε σε μια σχολική μονάδα να οργανωθεί η συνεργασία Σχολείου και Οικογένειας μεταξύ εκπαιδευτικών, μαθητών/τριών και γονέων/οικογενειών, για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά στο σχολικό μικροεπίπεδο η πρόκληση για βελτίωση του μαθησιακού σχολικού περιβάλλοντος για ΟΛΟΥΣ τους μαθητές/τριες (από οποιαδήποτε οικογένεια κι αν προέρχονται).

Πρόληψή του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης: Διαχείριση του άγχους στο χώρο εργασίας - Σπύρος Χρίστου Χαμπή (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Αμμόχωστος)

Κατά το πρώτο μέρος του σεμιναρίου θα μελετήσουμε τους ψυχοβιολογικούς μηχανισμούς του εργασιακού άγχους, και τις επιπτώσεις τους στην υγεία και την απόδοση του/της εκπαιδευτικού. Το πρώτο μέρος του σεμιναρίου θα ολοκληρωθεί με την κατάρτιση στην προληπτική χρήση της ατομικής λίστας ελέγχου συμπτωμάτων επαγγελματικής εξουθένωσης. Η εν λόγω δραστηριότητα θα βοηθήσει τους/τις εκπαιδευτικούς:

  • να αντιληφθούν τη σχέση μεταξύ του εργασιακού άγχους και του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης
  • να αναγνωρίζουν τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν το επίπεδο εργασιακού άγχους, και
  • να αναγνωρίζουν τα σχετικά σωματικά συμπτώματα.

    Το δεύτερο μέρος του σεμιναρίου θα αφορά στην ανάλυση καταστάσεων οι οποίες αφορούν το εργασιακό άγχος στη σχολική μονάδα με βάση το μοντέλο ρύθμισης συναισθημάτων των Gross & Thompson’s (2007) και τη χρήση τεχνικών ρύθμισης του εργασιακού άγχους εστιάζοντας σε τεχνικές επικεντρωμένες στη στοχοθετική χρήση των αισθήσεών και τη γνωστική αλλαγή. Επίσης, Θα συζητήσουμε την ενσωμάτωση τεχνικών συντελεστικής εξαρτημένης μάθησης μέσω της χρήσης βιολογικών παραμέτρων, όπως η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού (HRV) στο πλαίσιο χρήσης τεχνικών συναισθηματικής ρύθμισης. Πέραν τούτου, θα συζητηθεί η χρήση του συστήματος “Relacs” (Wild et al., 2014) για την διαχείριση του υπολειμματικού χρόνιου άγχους και ο σχεδιασμός και υλοποίηση συστημάτων υποστήριξης εντός του σχολικού συστήματος. Η εξέταση της «σύντηξης» τεχνικών ρύθμισης του εργασιακού άγχους με τεχνικές ελέγχου βιολογικών αποκρίσεων, θα μας οδηγήσει και στην περιγραφή τους ως μέρους της ικανότητας του/της εκπαιδευτικού να ανακάμπτει μετά από δυσκολίες σχετικές με το εργασιακό άγχος εντός της σχολικής μονάδας.

 

Το δεύτερο μέρος του σεμιναρίου θα ολοκληρωθεί με πρακτική άσκηση στις τεχνικές ρύθμισης του εργασιακού άγχους με έμφαση στην παράλληλη αξιοποίηση   τεχνικών HRV με τεχνικές διαχείρισης οξείας και χρόνιας έντασης. Η πρακτική άσκηση, θα περιλαμβάνει επίσης καθοδήγηση και εξάσκηση στη στοχοθετική χρήση των αισθήσεών, στη ρύθμιση του εργασιακού άγχους και τη συμπληρωματική χρήση του συστήματος “Relacs”.

 

Πρόληψη και Διαχείριση Θεμάτων Παραβατικότητας - Φωτεινή Παπαδοπούλου

(Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Aναφορά στον ορισμό της έννοιας της παραβατικότητας και στα χαρακτηριστικά της. Αναφορά σε χαρακτηριστικές μορφές παραβατικότητας, όπως είναι η άσκηση βίας, ο εκφοβισμός, η ξενοφοβία, η σεξουαλική παρενόχληση και η εκφραση θυμού. Αναφορά στην άρνηση των παιδιών στην εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία.
Aναφορά στα αίτια της παραβατικότητας και τους παράγοντες που σχετίζονται με χαρακτηριστικά του φαινομένου. Η προσέγγιση είναι ψυχολογική αλλά και κοινωνιολογική, καθώς εκτός από την ψυχολογική προσέγγιση καλό είναι οἤ εκπαιδευτικός να ενημερωθεί και πάνω σε θέματα σύγχρονης κοινωνιολογίας – π.χ. οικονομική κρίση-ανεργία, μεταναστευτικά-προσφυγικά ζητήματα και βία, ζητήματα προβολής της εικόνας στο διαδίκτυο.
Αναφορά σε τρόπους διαχείρισης παραβατικών συμπεριφορών με παρέμβαση. Θέσπιση στόχων και στρατηγικών παρέμβασης με προτεινόμενες δραστηριότητες. Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν: δραστηριότητες συνεργασίας εκπαιδευτικών (επικοινωνία και επιμορφώσεις, ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις-συζήτηση σε ομάδες) και συνεργασίας εκπαιδευτικών γονιών και εκπαιδευτικών-παιδιών. . Επίσης, προτείνονται ειδικές λεκτικές και συμπεριφορικές προσεγγίσεις – ειδικές εκφράσεις και αποφυγή άλλων-όπως οι επιθετικές εκφράσεις από εκπαιδευτικούς και γονείς. Δίνονται παραδείγματα από διεθνείς έρευνητικές εργασίες. Παρουσίαση powerpoint αλλά και προβολή βιντεο σχετικών με το θέμα. Η παράδοση του σεμιναρίου γίνεται με απλά και εμπεριστατωμένα στοιχεία της διεθνούς βιβλιογραφίας. Στο πλαίσιο του σεμιναρίου θα αναδειχθούν και ειδικά θέματα, όπως ο εκφοβισμός , η βία, η σεξουαλική παρενόχληση καθώς και ο ρόλος της οικογένειας και της συνεργασίας των εκπαιδευτικών-θέματα τα οποία αναφέρονται και σε άλλα προτεινόμενα θέματα για εισήγηση σεμιναρίων.

 

Παιγνιώδεις δραστηριότητες για την προαγωγή της διδασκαλίας της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας- Έλλη Χατζηγεωργίου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Εξοικείωση των εκπαιδευτικών για δημιουργία δραστηριοτήτων των αλλόγλωσσων παιδιών, εργαζομένων σε ζεύγη ή ομάδες, σε ενισχυτικά μαθήματα διδασκαλίας της Ελληνικής με ποικιλία δραστηριοτήτων που προάγουν την εκμάθηση λεξιλογίου, την εμπέδωση λεξιλογίου, την παραγωγή προφορικού λόγου σε συγκεκριμένες περιστάσεις επικοινωνίας, την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και απλών κατασκευών που μπορούν να συμβάλουν περαιτέρω στην ενεργητική μάθηση. Αξιοποίηση υλικού του Π.Ι. και άλλων φορέων διάχυσης της Ελληνικής για τη δημιουργία δραστηριοτήτων.

 

Πάμε μουσείο- μια εναλλακτική πηγή infotainment - Έλλη Χατζηγεωργίου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Οι εκπαιδευτικοί θα προβληματιστούν για τρόπους ουσιαστικής προετοιμασίας και εμπλοκής των παιδιών προ, κατά και μετά από μια μουσειακή επίσκεψη, έτσι ώστε να είναι βιωματική, να εμπλέκει όλες τις αισθήσεις και να δημιουργεί ευκαιρίες για συνέργειες μεταξύ των μαθητών/μαθητριών και αναστοχασμό των εν λόγω εμπειριών που αποκτώνται κατά την ανάκριση αντικειμένων σε ένα μουσείο. Το «συμμετοχικό μουσείο» (participatory), τυπολογίες επισκεπτών, τρόπος οργάνωσης μιας επίσκεψης- ανάλογα με την ηλικία των παιδιών, το είδος του μουσείου και του τρόπου παρουσίασης των εκθεμάτων.

 

Πρακτικές Εφαρμογές στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας: Δράσεις σχολείου, Διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης στη γενική τάξη, Διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στην ξεχωριστή τάξη - Δέσπω Κυπριανού (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Το συγκεκριμένο σεμινάριο έχει στόχο να δώσει στο σχολείο ιδέες για ολιστική προσέγγιση στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Συγκεκριμένα, τίθεται ως βασικό στοιχείο το γεγονός ότι η εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας για τα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία δεν αφορά μόνο τον/την εκπαιδευτικό που καλείται να διδάξει την ελληνική ως δεύτερη γλώσσα στις ώρες που δίνονται στο σχολείο, αλλά ότι αποτελεί συλλογική εργασία και προτεραιότητα όλου του σχολείου. Αυτό απαιτεί τη συνεργασία της διευθυντικής ομάδας μέσα από συγκεκριμένες δράσεις (δίνονται παραδείγματα), με τον/την εκπαιδευτικό της γενικής τάξης (παραδείγματα για συγκεκριμένα μαθήματα στη γενική τάξη) και τον/την εκπαιδευτικό που διδάσκει τα ελληνικά ως δεύτερη γλώσσα σε ξεχωριστές ώρες (παραδείγματα πρακτικά και εισηγήσεις για υλικό και εφαρμογίδια). Το σεμινάριο είναι ολοήμερο και οι συναντήσεις γίνονται με τους/τις εκπαιδευτικούς σε μικρές ομάδες ανά ογδοντάλεπτο.Προσφέρεται επίσηςξεχωριστή συνάντηση με τη διευθυντική ομάδα, τους/τις εκπαιδευτικούς της γενικής τάξης και τους/τις εκπαιδευτικούς των ελληνικών ως δεύτερης γλώσσας στις ξεχωριστές ώρες.

Προωθώντας και αξιολογώντας δεξιότητες κριτικής και δημιουργικής σκέψης στη βάση δεικτών επιτυχίας και επάρκειας: στρατηγικές, καλές πρακτικές και υποστηρικτικά εργαλεία - Ανδρεανή Μπάιτελμαν (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Το περιεχόμενο του σεμιναρίου εστιάζει στα ακόλουθα:
(α) Βασικές παιδαγωγικές αρχές και σημαντικότητα της προώθησης και αξιολόγησης δεξιοτήτων κριτικής και δημιουργικής σκέψης στη βάση δεικτών επιτυχίας και επάρκειας
(β) Στρατηγικές και καλές πρακτικές προώθησης και αξιολόγησης δεξιοτήτων κριτικής και δημιουργικής σκέψης στο πλαίσιο της διδακτικής/ μαθησιακής διαδικασίας στη βάση δεικτών επιτυχίας και επάρκειας
(γ) Θεωρητική τεκμηρίωση και κατασκευή υποστηρικτικών εργαλείων προώθησης και αξιολόγησης δεξιοτήτων κριτικής και δημιουργικής σκέψης στο πλαίσιο της διδακτικής/ μαθησιακής διαδικασίας
(δ) Ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων για την προώθηση και αξιολόγηση της κριτικής και δημιουργικής σκέψης στη βάση δεικτών επιτυχίας και επάρκειας. Παραδείγματα από την υπάρχουσα εκπαιδευτική πράξη
(ε) Αναστοχασμός εκπαιδευτικών, συζήτηση στην ολομέλεια.

 

 Αναπτύσσοντας δεξιότητες σκέψης για αποδόμηση στερεοτύπων και προκαταλήψεων στην αίθουσα διδασκαλίας: στρατηγικές, καλές πρακτικές και παραδείγματα - Ανδρεανή Μπάιτελμαν (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος) 

(α) Θεωρητικό υπόβαθρο και σημαντικότητα της προώθησης ανώτερων δεξιοτήτων συλλογισμού για τον εγγράμματο πολίτη του 21ου αιώνα
(β) Στρατηγικές και καλές πρακτικές προώθησης ανώτερων δεξιοτήτων συλλογισμού για τον εγγράμματο πολίτη του 21ου αιώνα
(γ) Θεωρητική τεκμηρίωση και κατασκευή εργαλείων προώθησης και αξιολόγησης ανώτερων δεξιοτήτων συλλογισμού για τον εγγράμματο πολίτη του 21ου αιώνα
(δ) Ανάπτυξη εναλλακτικών μαθησιακών περιβαλλόντων για την προώθηση και αξιολόγηση ανώτερων δεξιοτήτων συλλογισμού για τον εγγράμματο πολίτη του 21ου αιώνα. Παραδείγματα από την υπάρχουσα εκπαιδευτική πράξη
(ε) Αναστοχασμός εκπαιδευτικών. Συζήτηση στην ολομέλεια.

Πρωτογενής Πρόληψης και Συστημα Προώθηση Θετικής Συμπεριφοράς - Λευκή Κουρέα (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Στόχος του σεμιναρίου ειναι η παρουσίαση του συστήματος Προώθησης Θετικής Συμπεριφοράς με έμφαση την πρωτογενή πρόληψη. Το σεμινάριο επικεντρώνεται στη θεωρητική και πρακτική πτυχή της πρωτογενούς πρόληψης με έμφαση την ανάπτυξη κοινου οραματος και ρουτινων, διδασκαλίας συμπεριφοράς, ανάπτυξης συστήματος επιβράβευσης και παροχη θετικής διορθωτικής ανατροφοδότησης στα παιδιά. Ακολουθώντας τη λογική του μοντέλου "εκπαιδεύω τον εκπαιδευτή" το προσωπικο του σχολείο καλείται να εργαστεί συλλογικά για τη δημιουργία των πιο πάνω στοιχείων.

Στερεότυπα, προκαταλήψεις, ρατσισμός: πώς διδάσκω αντιρατσιστική εκπαίδευση; - Ευγενία Κουνναπή (Λεμεσός, Πάφος)

Το περιεχόμενο του σεμιναρίου χωρίζεται σε δύο μέρη, σε θεωρητικό και πρακτικό. Αρχικά, παρουσιάζεται στους/στις εκπαιδευτικούς η αποσαφήνιση των εννοιών όπως ο ρατσισμός, τα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις, τα κριτήρια μιας κοινωνικά δίκαιης διδασκαλίας αλλά και οι παγίδες που ακολουθήθηκαν για χρόνια. Την ίδια στιγμή προβάλλονται αυτούσια λόγια εκπαιδευτικών από έρευνες που συνδέονται με το θέμα αυτό, έτσι ώστε να αυξάνεται η πιθανότητα αναγνώρισης του εαυτού του/της κάθε εκπαιδευτικού μέσα σε συγκεκριμένο συγκείμενο, των στάσεων και των πρακτικών που εφαρμόζει, με στόχο την ανάπτυξη της ενσυναίσθησής του.

Στο πρακτικό μέρος οι εκπαιδευτικοί καλούνται να ανιχνεύσουν, αρχικά μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, τις δικές τους προκαταλήψεις και στερεότυπα. Ακολούθως, σε ομάδες εστίασης καλούνται να σχολιάσουν συγκεκριμένες εικόνες ή κείμενα που τους δίνονται εντοπίζοντας προβλήματα και προτείνοντας λύσεις μέσα από δραστηριότητες αποδοχής, (Debate, «Το θέατρο των καταπιεσμένων»). Στη συνέχεια, παρουσιάζεται στους/στις εκπαιδευτικούς πληθώρα δραστηριοτήτων (ανά τάξη), εγχειριδίων, φύλλων εργασίας αλλά και ηλεκτρονικών πηγών που μπορούν να χρησιμοποιήσουν, ώστε να μπορούν να εφαρμόσουν την αντιρατσιστική εκπαίδευση καθ’όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και όχι αποσπασματικά, ενώ τους παρέχεται το υλικό αυτό και ηλεκτρονικά. Τέλος, παρουσιάζονται στους/στις εκπαιδευτικούς όλες οι ενότητες τόσο στο μάθημα των Ελληνικών και Θρησκευτικών στα οποία μπορεί να ενταχθεί διαθεματικά η αντιρατσιστική εκπαίδευση.

 

Στρατηγικός Σχεδιασμός της Σχολικής Μονάδας - Αρσινόη Κυριάκου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος)

Ο Σχεδιασμός-Προγραμματισμός αποτελεί μία από τις βασικές λειτουργίες της εκπαιδευτικής διοίκησης. Προηγείται των υπόλοιπων λειτουργιών (λειτουργία λήψης απόφασης, λειτουργία οργάνωσης, λειτουργία διεύθυνσης και λειτουργία ελέγχου) και θεωρείται προϋπόθεση τους. Είναι δυνατόν να εφαρμοστεί στις εκπαιδευτικές, στις παιδαγωγικές και διοικητικές δραστηριότητες της εκπαίδευσης. Αρχικά, θα γίνει μία εννοιολογική οριοθέτηση του όρου Στρατηγικός Σχεδιασμός. Στη συνέχεια θα επισημανθεί η σημασία του Στρατηγικού Σχεδιασμού στη σχολική μονάδα και θα περιγραφεί η διαδικασία σχεδιασμού. Ακολούθως, θα παρουσιαστεί η ανάλυση S.W.O.T. και θα δοθεί έμφαση στη συμβολή του εργαλείου αυτού στον Στρατηγικό Σχεδιασμό της σχολικής μονάδας. Τέλος, θα γίνει σύνδεση της θεωρίας με την πράξη. Συγκεκριμένα, θα επιχειρηθεί η εφαρμογή της ανάλυσης S.W.O.T. στη σχολική μονάδα που διεξάγεται το σεμινάριο και εφαρμογή της λειτουργίας του σχεδιασμού στις εκπαιδευτικές, παιδαγωγικές και διοικητικές δραστηριότητες της σχολικής μονάδας.
Η διεξαγωγή του σεμιναρίου θα γίνει σε θεωρητικό και σε πρακτικό επίπεδο. Αφού παρουσιαστεί η θεωρία που αφορά στον στρατηγικό σχεδιασμό στη σχολική μονάδα, θα γίνει πρακτική εφαρμογή της ανάλυσης S.W.O.T. στη σχολική μονάδα που θα διεξαχθεί το εν λόγω σεμινάριο, καθώς επίσης και εφαρμογή του στρατηγικού σχεδιασμού σε εκπαιδευτικές, παιδαγωγικές και διοικητικές δραστηριότητες της εκπαίδευσης με τη χρήση φύλλων εργασίας.

 

Σχολικό κλίμα και σχολική εμπειρία - Ιωάννης Χριστοδούλου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

Το σχολικό κλίμα είναι η πολιτισμική ταυτότητα, το ζωτικό πνεύμα του σχολείου. Ούτως ή άλλως, η εκπαίδευση εντάσσεται οργανικά στο πολιτισμικό περιεχόμενο της κοινωνίας που λειτουργούν τα σχολεία. Κάθε σχολική μονάδα, όμως, έχει το δικό της πολιτισμικό μικροκλίμα, το οποίο διαμορφώνεται από ποικίλους παράγοντες.
Όπως σε κάθε πολυάνθρωπο περιβάλλον, και στο σχολείο τίθενται ζητήματα διανθρώπινων σχέσεων και αισθημάτων ασφάλειας ή ανασφάλειας που δημιουργούνται στο πλαίσιό τους. Πολύ περισσότερο στις σχολικές μονάδες, που ο κυρίαρχος πληθυσμός είναι ανηλίκων, οι οποίοι καλούνται να προσαρμοστούν σε συνθήκες κοινής ζωής, η εύρυθμη εξέλιξη της οποίας, παρόλο που διέπεται από σαφείς κανόνες, εύκολα διασαλεύεται από συμπεριφορές που αντιβαίνουν σε a priori ευκταίες δεσμεύσεις των συνανηκόντων στο σχολικό περιβάλλον. Η διασφάλιση, επομένως, της φυσικής και συναισθηματικής ασφάλειας των παιδιών είναι καθοριστική για τη διαμόρφωση του σχολικού κλίματος.
Στο πλαίσιο αυτό, τίθενται τα εξής ερωτήματα. Λαμβάνεται κεντρικά, από τη διοίκηση του σχολείου, μέριμνα για τον παιδαγωγικό χειρισμό της συμπεριφοράς των μαθητών; Γίνεται σεβαστή η ατομικότητα και η διαφορετικότητα; Ενισχύονται οι εκπαιδευτικοί, με επιμόρφωση και καθοδήγηση, στο εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό τους έργο;
Επίσης, τα εκπαιδευτικά ήθη που επικρατούν σ' ένα σχολείο, αποτελούν μια σταθερά που διαμορφώνει καθοριστικά την εμπειρία τόσο των μαθητών όσο και των εκπαιδευτικών. Μέθοδοι μάθησης και αξιολόγησης, στο πλαίσιο αυτό, συνιστούν κομβικής σημασίας στοιχεία για την κουλτούρα ενός σχολείου. Ομογενοποιείται το εκπαιδευτικό πνεύμα στην κατεύθυνση της, όσο το δυνατό, διατήρησης σε υψηλό επίπεδο των συνολικών παρεχόμενων υπηρεσιών στην εκπαιδευτική μονάδα, ανεξάρτητα από τμήματα, τάξεις και ακαδημαϊκές κατευθύνσεις; Επιπρόσθετα, το σχολικό κλίμα δεν μπορεί παρά να συναρτάται με το σχολικό περιβάλλον, όπως διαμορφώνεται από το τρίπτυχο «κτήρια, εξοπλισμός, φυσικό περιβάλλον».
Τέλος, θα τονιστεί το πώς επιδρά το θετικό σχολικό κλίμα στη συνολική σχολική εμπειρία, τόσο των μαθητών όσο και των εκπαιδευτικών. Από την εμπέδωση ενός καλού κλίματος εξαρτάται τόσο όσο η εκπαιδευτική και η παιδαγωγική αποτελεσματικότητα της σχολικής μονάδας όσο και η επαγγελματική ικανοποίηση των εκπαιδευτικών.

Τεχνικές ενδυνάμωσης των εκπαιδευτικών σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό - Χριστιάνα Δίπλη (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Αμμόχωστος)

Βασικός πυλώνας του σεμιναρίου θα είναι η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για την ανάπτυξη τρόπων διαχείρισης των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τόσο οι ίδιοι όσο και οι μαθητές/τριες σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό. Οι εκπαιδευτικοί θα αποκτήσουν δεξιότητες ώστε να μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές/τριες που είναι θύματα, θύτες και/ ή παρατηρητές κατά την εκδήλωση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού.
Επιπλέον, το σεμινάριο θα εστιάζεται στην ανάπτυξη τρόπων βελτίωσης των σχέσεων και επικοινωνίας μεταξύ των μαθητών/τριων και των εκπαιδευτικών με τους μαθητές/τριες. Επίσης, το σεμινάριο θα στοχεύει στην ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών, και στην ενίσχυσή τους με τις βέλτιστες επικοινωνιακές τεχνικές και άλλες δεξιότητες, ούτως ώστε να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τον σχολικό εκφοβισμό. Ως εκ τούτου, οι εκπαιδευτικοί θα αποκτήσουν δεξιότητες και τρόπους διαχείρισης των προβλημάτων που αναφύονται από τον σχολικό εκφοβισμό στην τάξη και στο σχολικό πλαίσιο.

 

Τεχνικές ενδυνάμωσης των μαθητών σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό - Χριστιάνα Δίπλη (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Αμμόχωστος)

Βασικός πυλώνας του σεμιναρίου θα είναι η εκπαίδευση των μαθητών/τριων για την ανάπτυξη τρόπων διαχείρισης των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό. Οι μαθητές/τριες θα αποκτήσουν δεξιότητες ώστε να μπορούν να βοηθήσουν τους/τις συμμαθητές/τριες τους και τους ιδίους είτε είναι θύματα, θύτες και/ή παρατηρητές κατά την εκδήλωση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού.
Επιπλέον, το σεμινάριο θα εστιάζεται στην ανάπτυξη τρόπων βελτίωσης των σχέσεων και επικοινωνίας μεταξύ των μαθητών/τριων, και των μαθητών/τριων με τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς τους. Επίσης, το σεμινάριο θα στοχεύει στην ενδυνάμωση των μαθητών/τριων, και στην ενίσχυση τους με τις βέλτιστες επικοινωνιακές τεχνικές και άλλες δεξιότητες, ούτως ώστε να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τον σχολικό εκφοβισμό. Ως εκ τούτου, οι μαθητές/τριες θα αποκτήσουν δεξιότητες και τρόπους διαχείρισης των προβλημάτων που αναφύονται από τον σχολικό εκφοβισμό στην τάξη και στο σχολικό πλαίσιο.

Φορώντας τα παπούτσια του/της Άλλου/ης - Μαρίνα Κατσαρή (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος, Αμμόχωστος)

• Αξιοποίηση παραμυθιού: συμβολισμός και αποσυμβολισμός με αντιρατσιστική κατεύθυνση. Η αφήγηση ως εργαλείο ενίσχυσης της διαπολιτισμικότητας και ενσυναίσθησης στην τάξη. Καθοδήγηση και παροχή πληροφοριών και υλικού για εξεύρεση κατάλληλων αφηγηματικών υλικών και κειμένων. • Ο ρόλος του παιχνιδιού στην αλληλοκατανόηση. Πρακτικές εφαρμογές. • Εναλλακτικοί τρόποι έκφρασης συναισθημάτων προς ή για τον/την Άλλο/η μέσω της σύζευξης τεχνών: μουσική, χορός, εικαστικές τέχνες. • Ένταξης διαπολιτισμικής θεματολογίας και προσέγγισης στο σχολικό θέατρο και τις σχολικές γιορτές. • Αποτελεσματική ενσωμάτωση τεχνικών δράματος στο ημερήσιο πρόγραμμα. • Η τάξη μου ένας κόσμος - διαπολιτισμικό εργαστήρι και διαπολιτισμική γωνιά/μουσείο της τάξης: συλλογή υλικού αλληλοκατανόησης από τα ίδια τα παιδιά (φωτογραφίες, παραμύθια, ιστορίες, άρθρα κτλ.) • Τα πράγματά μου: μία ημέρα όπου παιδιά από διαφορετικές κουλτούρες φέρνουν κάτι δικό τους στο σχολείο και εξηγούν τη χρήση του • Ο δάσκαλος/η δασκάλα σε ρόλο: ο ‘’εξερευνητής’’ ή ‘’ταξιδιώτης’’ περιπλανιέται στον κόσμο με τις ιστορίες των μαθητών/τριών του. Ασκήσεις εναλλαγής ρόλων και case studies. • Οργάνωση διαπολιτισμικών εκδηλώσεων εκπαιδευτικών-γονέων μαθητών: διαπολιτισμικές ημέρες, διαπολιτισμικό πανηγύρι, διαπολιτισμική υποδοχή, ημέρες αφήγησης από τους γονείς, μουσική, μαγειρική, αναπαράσταση εθίμων από τις διάφορες χώρες καταγωγής των μαθητών.

Φωνολογική επίγνωση: Το κλειδί για την επιτυχημένη ανάγνωση; - Αργυρώ Φελλά (Λευκωσία)

Η ανάγνωση αποτελεί μία πολυδιάστατη έννοια. Η πιο πολυσυζητημένη γνωστική δεξιότητα, της οποίας η σχέση με την αναγνωστική ικανότητα έχει μελετηθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια από την ερευνητική κοινότητα, είναι η φωνολογική επίγνωση. Ένας μεγάλος αριθμός ερευνητικών εργασιών δείχνει ότι η φωνολογική επίγνωση αποτελεί σημαντικό δείκτη πρόβλεψης της αναγνωστικής ικανότητας και μπορεί να λειτουργήσει και ως δείκτης για τη διάκριση ομάδων φτωχών και ικανών αναγνωστών εξισωμένων ως προς τη χρονολογική ή ως προς την αναγνωστική ηλικία.
Το συγκεκριμένο σεμινάριο επιδιώκει να απαντήσει σε όσο το δυνατόν περισσότερες ερωτήσεις και απορίες των εκπαιδευτικών για τη σχέση της φωνολογικής επίγνωσης με την αναγνωστική ικανότητα και τις συναφείς δυσκολίες. Οι απαντήσεις, σύγχρονες και επιστηµονικά τεκµηριωµένες, διατυπωμένες όμως με απλό, κατανοητό και σαφή τρόπο, δεν περιορίζονται στην αποσαφήνιση του ορισμού και της δομής της φωνολογικής επίγνωσης. Εστιάζουν, επίσης, στην παρουσίαση ποικίλων έργων που χρησιμοποιούνται στην ελληνική γλώσσα για την αξιολόγηση της φωνολογικής επίγνωσης, ανάλογα με την ηλικία των μαθητών και το αναγνωστικό τους επίπεδο. Μέσα από την ενεργητική εμπλοκή των δασκάλων, επιδιώκεται ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη έργων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της τάξης για την αξιολόγηση του επιπέδου ανάπτυξης της φωνολογικής επίγνωσης των παιδιών. Ακολούθως, ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στον τρόπο με τον οποίο οι επιδόσεις των παιδιών στα έργα φωνολογικής επίγνωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διάκριση των παιδιών με αναγνωστικές δυσκολίες και των τυπικών αναγνωστών. Δεν θα μπορούσε στο συγκεκριμένο σεμινάριο να μην γίνει αναφορά σε παρεμβατικά προγράμματα που εντοπίζονται στη βιβλιογραφία, όπως επίσης και σε παραδείγματα και πρακτικές που εφαρμόζονται από εκπαιδευτικούς στο πλαίσιο της τάξης και στοχεύουν στην καλλιέργεια δεξιοτήτων φωνολογικής επίγνωσης. Τέλος, επιδιώκεται η ενεργητική εμπλοκή των συμμετεχόντων στο σχεδιασμό διδακτικών δραστηριοτήτων για την καλλιέργεια και ενίσχυση των φωνολογικών δεξιοτήτων των παιδιών.