Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, στο πλαίσιο της πολιτικής του για πρόληψη και αντιμετώπιση των φαινομένων της παραβατικότητας και της βίας στο σχολείο, προτρέπει τη κάθε σχολική μονάδα να αναπτύξει τη δική της πολιτική στην πρόληψη και αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού. Η πολιτική αυτή μπορεί να ενταχθεί στο Σχέδιο Δράσης Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας, το οποίο καταρτίζεται από το σχολείο με την έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς και διατηρείται στο Αρχείο του.

Κατά τον καταρτισμό του Σχεδίου Δράσης Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας λαμβάνονται υπόψη, τόσο οι ιδιαιτερότητες της κάθε σχολικής μονάδας όσο και οι υποχρεώσεις της πολιτείας που απορρέουν από τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Με την επικύρωση της Σύμβασης (Κύπρος 2006), η πολιτεία δεσμεύεται όπως το παιδί έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση, η οποία θα πρέπει να στρέφεται προς την ανάπτυξη της προσωπικότητας, στην καλλιέργεια του σεβασμού για τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και στην προετοιμασία του παιδιού για μία υπεύθυνη ζωή σε μία ελεύθερη κοινωνία. Στην κοινωνία πρέπει να επικρατεί πνεύμα κατανόησης, ειρήνης, ανοχής, ισότητας των φύλων και φιλίας (άρθρα 28-29). Συνεπώς, το σχολικό περιβάλλον ανάγεται σε πολύ σημαντικό παράγοντα στη διασφάλιση των πιο πάνω δικαιωμάτων.

Η βία στο σχολείο αποτελεί ένα διαχρονικό, παγκόσμιο, κοινωνικό φαινόμενο με πολύπλοκες επιπτώσεις, τόσο στη διαδικασία της μάθησης όσο και στην ψυχική υγεία των μαθητών. Είναι, πιθανόν, να εκδηλωθεί σε διάφορες μορφές. Μια μορφή βίας είναι ο σχολικός εκφοβισμός, ο οποίος ορίζεται ως εξής:

«Ένας μαθητής γίνεται αντικείμενο εκφοβισμού ή θυματοποιείται, όταν υποβάλλεται, κατ’ επανάληψη και κατ’ εξακολούθηση, σε αρνητικές ενέργειες από έναν ή περισσότερους άλλους μαθητές» (Olweus, 1986, 1991).

Η εγκύκλιος περιλαμβάνει τα ακόλουθα οκτώ Παραρτήματα:
Παράρτημα I: Ορισμοί και θεωρητικό υπόβαθρο
Παράρτημα II: Πρόληψη σχολικού εκφοβισμού
Παράρτημα ΙII: Διαχείριση περιστατικών σχολικού εκφοβισμού
Παράρτημα IV: Έντυπα διερεύνησης , παρακολούθησης περιστατικών και αναστοχασμού
Παράρτημα V: Συμβουλές προς γονείς
Παράρτημα VI:Υποστηρικτικές υπηρεσίες και φορείς
Παράρτημα VII : Οδηγίες για ηλεκτρονική καταχώρηση περιστατικών σχολικού εκφοβισμού
Παράρτημα VIIΙ: Βιβλιογραφική αναφορά

Συγκεκριμένα, στις περιπτώσεις όπου η μορφή του σχολικού εκφοβισμού αφορά σε πιθανή σεξουαλική κακοποίηση / εκμετάλλευση παιδιού, σε φυσικό ή ηλεκτρονικό χώρο, πρέπει να ακολουθούνται απαραίτητα και οι οδηγίες σύμφωνα με την εγκύκλιο (Αρ. Φακ.: 11.2.11.1, 11.2.11.5, 11.2.11.6, ημερ. 11/02/16, ypp3736) με θέμα «Πολιτική σε σχέση με τη διαχείριση αναφοράς περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης στα σχολεία».

Το έντυπο καταγραφής θα βοηθήσει στην καλύτερη διαχείριση των περιστατικών και στη συγκέντρωση στατιστικών δεδομένων, τα οποία θα αποστέλλονται στο Υπουργείο Παιδείας και, συγκεκριμένα, στο Παρατηρητήριο για τη Βία στο Σχολείο σε ηλεκτρονική μορφή, κατά τη διάρκεια ή στο τέλος της σχολικής χρονιάς, μέσω του Συστήματος Εκπαιδευτικού Προγραμματισμού. Την ευθύνη της καταχώρησης των περιστατικών έχει ο ΒΔ υπεύθυνος της Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας. Περισσότερες πληροφορίες για την ηλεκτρονική καταχώρηση των δεδομένων υπάρχουν στο Παράρτημα VII.

Παρακαλούνται οι διευθύνσεις όπως ενημερώσουν τους εκπαιδευτικούς της σχολικής μονάδας για το περιεχόμενο της εγκυκλίου κατά τη διάρκεια συνεδρίας του προσωπικού και όπως αξιοποιήσουν το περιεχόμενο της παρούσας εγκυκλίου στη διαμόρφωση πολιτικής ενάντια στον σχολικό εκφοβισμό.

 

Εγκύκλιος

Παραρτήματα